e zou vallen. Dit hielp: Mohammed zag van zijn
eisch af en liet de stad met vrede.

Voortaan door machtige buren aan alle zijden ingesloten, viel er
voor Ragusa verder aan geen uitbreiding van grondgebied te denken;
voortaan zal zij zich geheel wijden aan handel en nijverheid, aan de
beoefening van kunst en wetenschap. Op grond van hunne gehechtheid
aan den Heiligen Stoel, weten de burgers van Ragusa van den Paus
de vergunning te verkrijgen om met de ongeloovigen handel te mogen
drijven; en tegen het einde der vijftiende eeuw, heeft de republiek,
ondanks de moeilijkheden van haar politieken toestand, een trap
van welvaart en voorspoed bereikt, die de bewondering van Europa en
den naijver van Venetie opwekt. Haar kooplieden hebben kantoren in
Frankrijk, in Spanje, in Italie, in Engeland, in geheel het Oosten, en
onnoemelijke schatten worden binnen hare muren opgestapeld. Omstreeks
dien tijd trof de stad een geduchte ramp: een koopman van Ancona bracht
de pest naar Ragusa over, die zoo vreeselijke verwoestingen aanrichtte,
dat de stad bijna geheel verlaten werd. De Senaat verplaatste zich
naar Gravosa; in de stad bleven slechts tweehonderd soldaten en zes
edellieden, met twee galeien over, om de haven te kunnen verdedigen. De
pest heerschte gedurende zes maanden; naar men zegt, stierven er in
dien tijd twintigduizend menschen.

In de eerste helft der zestiende eeuw zien wij de republiek in
aanraking met Karel V; getrouw aan hunne oude politiek, vermijden de
bedachtzame kooplieden eene botsing met een zoo machtigen vijand, en
sluiten liever een verbond met den Keizer, waarbij zij zich verbinden,
hem in geval van oorlog met hunne vloot bij te staan. Die verbindtenis
kostte der republiek zware offers. Bij den aanval op Tunis verloor zij
achttien galeien, bij dien op Algiers acht, en de tocht naar Tripoli
kwam haar nogmaals op het verlies van zes schepen te staan. De tweede
helft der zestiende eeuw is geheel ingenomen door de groote worsteling
tusschen Venetie en de Turken. Zelve als het ware midden tusschen de
strijdende partijen geplaatst, bleef de republiek toch met beiden
handel drijven; maar toen de geallieerden bij Lepanto de turksche
vloot hadden vernield, besefte Ragusa dat zij zeer groot gevaar liep,
en vaardigde aanstonds een gezantschap naar Paus Paulus III af. Men
eerbiedigde haar neutraliteit, maar toch kon zij niet weigeren, de
overwinnaars van Lepanto, Don Juan van Oostenrijk on Vittorio Colonna,
binnen hare