en de kosten van exploitatie der meeste smeltovens
niet meer door de winsten opgewogen, en het aantal der verlaten mijnen
vermeerdert van jaar tot jaar. In een menschenleeftijd is de produktie
van het metaal met tweederde verminderd: zij is van zeshonderd tot
tweehonderd ton gedaald, en zal waarschijnlijk binnen kort geheel
ophouden, tenzij de industrie eene herschepping onderga en de bereiding
van het erts op goedkooper wijze geschiede. De burgers van Torotzko,
verstandiger dan velen hunner buren, zijn er dan ook reeds op bedacht
om deze vervallen industrie door een ander meer winstgevend bedrijf
te vervangen: zij leggen zich voornamelijk toe op het kweeken van
ooftboomen. Zij zijn ook algemeen bekend als uitmuntende landbouwers,
en het graan hunner akkers is het beste van geheel Zevenbergen. Het
ware te wenschen dat zij ook de boschkultuur ter harte namen, en aan
hunne naakte velden de groene kroon wedergaven, die zij sedert eeuwen
met zoo ruwe hand hebben uitgeroeid!

De berg, die zich ten oosten van Torotzko verheft, is in de
geschiedenis van Zevenbergen beroemd: hij draagt den naam van Szekel-Koe
of Rots der Szeklers. Op den top stond weleer een sterk kasteel, dat
in de dertiende eeuw door de Mongolen belegerd werd. De bezetting,
tot het uiterste gebracht, stond op het punt zich over te geven, toen
eensklaps de Szeklers, uit hunne valleien in de Karpathen toegesneld,
ter hulpe opdaagden en de aziatische horden op de vlucht dreven. Sedert
deze overwinning, behoort de berg aan de bevrijders, en de brokken
muur, die men nog heden op den top ziet, zijn de overblijfsels van
door hen gestichte gebouwen. Nog altijd wordt de dag dezer zegepraal
feestelijk gevierd; volgens een overoud gebruik, gaan de inwoners van
Torotzko dan naar buiten om hooge masten te planten, waaraan vlaggen
en banieren wapperen, en die de opgerichte lansen moeten verbeelden,
welke voorheen de grafkuilen der krijgslieden aanwezen.

Om naar Torotzko terug te keeren, namen wij den weg door een andere
bergkloof, niet minder beroemd dan die van Thorda, en waar ook
menigmaal het bloed heeft gestroomd; de grotten in de prachtige rotsen
zijn een geliefkoosd verblijf voor de arenden. Aan het boveneinde
dezer enge vallei ligt het dorp Torotzko-Szent-Gyoergyoe, waardoor
wij naar de stad terugkeerden. De beide burchten, waaraan het dorp
zijn naam ontleent, en die beiden aan een geslacht behoorden, dat in
erfelijke veete met de burgers van Torotzko leefde, zijn