eis van den podesta moet hebben behoord, en dat omstreeks 1340
met twee verdiepingen werd verhoogd. Deze bijzonderheid bewijst dat
dit huis, thans een koffiehuis, destijds niet het eigendom was van
partikulieren. Immers de vroedschap bepaalde met volstrekt gezag het
aantal kamers en verdiepingen, zoowel als de hoogte der torens en de
breedte der paleizen. Voor het niet zeldzame geval van straatgevechten
en bestorming der huizen, was het billijk, dat de partijen elkander
met gelijke wapenen bestreden.

Toen, na de vereeniging met Florence, de vroedschap niet langer het
souverein gezag bezat, vestigden de podesta's hunne residentie
naast de kerk in het nieuwe Volkspaleis; het oude werd toen
bestemd tot woning voor aanzienlijke vreemdelingen en voor sommige
staatsambtenaren. Tijdens het woeden der pest in 1420 en in 1464,
woonden Domenico Capponi en Lucca Pitti tijdelijk in dit paleis. Later
diende het voor kanselarij, en werd ook gebruikt voor de openbare
scholen, reeds in 1279 georganiseerd, en waartoe ook eene universiteit
behoorde, door Domenico Mainardi gesticht. Later hield het gilde der
wolwerkers hier zijne zittingen; sedert 1537 diende de groote zaal
tot theater, en het gebouw werd al spoedig wat het nog heden is:
een schouwburg.

Ter linkerzijde van het plein, tusschen de kollegiale kerk en
l'Orologio, staat het Palazzo del Commune, of del Popolo, of ook del
Nuovo Podesta, gebouwd in 1288, toen de burgers van San-Gimignano,
in het volle bewustzijn hunner macht, wilden dat hunne overheden
en vertegenwoordigers in een gebouw zouden zetelen, hunner en der
republiek volkomen waardig. In 1323 wilden de Negen, die, ten gevolge
van moeilijkheden met het kapittel, niet langer de klok der kerk
gebruikten om de leden van hun raad ter vergadering op te roepen,
het gemeentehuis met een toren begiftigen, die al de andere zou
overtreffen. Die toren is ruim drie-en-vijftig el hoog; zij hingen
er drie klokken in, waarvan de grootste, die het jaartal 1328 draagt,
door de gebroeders Riciardo en Francesco, van Florence, werd gegoten.

De massieve toren, van gehouwen steen opgetrokken, heeft van onderen
een overwelfden doorgang, vensters op iedere verdieping, en van boven
eene uitstekende galerij. Talrijke wapenschilden versieren den toren,
krachtens eene ordonnantie van de Negen, waarbij aan al de hoofden der
adellijke familien een schatting van driehonderd pond werd opgelegd,
waarvoor hun het voorrecht werd toegekend om hun wap