zerken geplaveide straat, zoo steil, dat men gevaar loopt, uit
te glijden; zij voert naar eene kleine poort, begrensd door een muur,
uit kolossale steenen zonder cement opgetrokken. Wij gingen het gewelf
door, en volgden eenige oogenblikken een hellend pad, dat om de oude
vesting heenloopt. Daar verzocht onze gids ons om te keeren, en tot
onze onuitsprekelijke verbazing, zagen wij eensklaps de muren en de
poort van Iluwa, zoo als wij die straks op het etrurisch bas-relief
van het museum hadden aanschouwd. Dit is de Porta dell' Arco, een der
oudste monumenten van Etrurie, waarvan de oorsprong zich verliest in
den nacht der tijden. De bekwaamste archeologen hebben de kenmerken
van den oud-etrurischen stijl herkend aan deze poort, die misschien
sedert vijf-en-twintig eeuwen niet van bestemming is veranderd, en die
is afgebeeld op graftomben, die zelven opklimmen tot een tijd, waarvan
geen jaarboeken de heugenis bewaren. Uit rechthoekige steenblokken
opgetrokken, bestaat de boog uit negentien gehouwen steenen; de twee
benedenste en de sluitsteen prijken met menschenhoofden, in hoog
relief, die door den tijd eenigszins gesleten zijn.

Wij volgden een poos de oude muren, overal langs den rand van den
afgrond gebouwd, en die dikwijls zeer laag moeten afdalen om een
vast steunpunt te vinden: de stad schijnt als gedragen in een korf,
die op een hoog voetstuk rust. Deze omwalling is tegenwoordig voor
Volterra te ruim. Verschillende tijdvakken hebben hier hunne sporen
achtergelaten; maar men vergeet de restauraties van Augustus, en
zelfs de geduchte citadel, in 1343 door Gaulthier de Brienne gebouwd,
bij het gezicht der ontzagwekkende materialen die de Etruriers hebben
moeten bewerken en naar deze hoogte opvoeren, toen zij die geweldige
muren bouwden, die het werk van titans schijnen. Die gordel van
rotsen, symmetrisch door menschenhanden saamgevoegd, draagt op eene
oppervlakte van dertig el lengte en twaalf el hoogte, het bebouwde
terras van het oude klooster van Santa-Chiara. Langs den voet dezer
cyclopische wallen loopt een smal voetpad, dat door de wortels der
boomen wordt bijeengehouden, en dat u vergunt van nabij die zonder
cement, regelmatig op elkander gestapelde steenklompen te beschouwen:
sommige blokken zijn drie el hoog en zes el lang. De steen is een
groenachtig grijze, kalkachtige tufsteen, die zeer hard en dus zeer
zwaar is, en die fossiele overblijfselen bevat. De inwoners verzekeren
de vreemdelingen, dat die reuz