soort van amusement:
maar het donkere, sombere paleis zal der italiaansche wel menigmaal
als een kerker zijn geweest.--Het oude kasteel wordt tegenwoordig
gerestaureerd.

Vayda-Hunyad ligt als verloren te midden van een kring van dorre,
onvruchtbare heuvelen, acht of tien mijlen verwijderd van den spoorweg,
die door de vallei van de Strel loopt; maar de vroeger verwaarloosde
ijzermijnen zijn tegenwoordig van zeer groot belang, omdat men bevonden
heeft dat deze erts bij uitnemendheid geschikt is voor de bereiding
van staal. De dorre eenzame omtrek der kleine stad is dan ook, in
den laatsten tijd, plotseling verlevendigd geworden door spoorbanen,
machines en werkplaatsen; terwijl bij het naaste spoorwegstation
eene groote ijzergieterij is gebouwd, die hare voortbrengselen naar
Hongarije verzendt.

De spoorweg, die, ten oosten van Deva, van de Maroslijn uitgaande,
zuidwaarts de breede vallei van de Strel doorsnijdt, brengt ons
in die streek van Zevenbergen, waar de romeinsche heerschappij de
meeste sporen heeft achtergelaten. Vlak nevens den spoorweg verrijst
de oude toren van Zeykfalva, tegenwoordig tot kerk ingericht. Een
ander soortgelijk gebouw, dat geenerlei verdienste heeft behalve
zijne oudheid, staat op korten afstand van den spoorweg, in het
dorp Boldogfalva, aan den ingang der rijke vlakte van Hatszeg,
waar de wateren, van de westelijke Alpen van Zevenbergen afdalende,
samenvloeien. In het verschiet ziet men, naar het westen, de vallei van
Demsus, waarin een antiek mausoleum uit den tijd van Trajanus staat,
dat mede in eene kerk is herschapen; niet ver van daar eindelijk,
in het lagere gedeelte der vlakte, in den omtrek van het dorp Varhely,
vindt men nog zuilen, kapiteelen, brokken muur, onkenbare mozaieken,
sporen van schouwburgen en paleizen. Dit is alles wat er rest van
Sarmiz-AEgethusa, de oude hoofdstad der dacische Koningen. De Romeinen
maakten haar tot eene kolonie, onder den naam van Ulpia Trajana;
de stad moest vooral den bergpas van de "IJzeren Poort" bewaken,
die ten westen toegang geeft tot de vlakke velden van den Donau,
en waar men nog de sporen vindt van een romeinschen weg. Dien naam
van IJzeren Poort, in de bergstreken van het Oosten zoo herhaaldelijk
voorkomende, dankt ook deze pas aan de vroegere stevige vestingwerken.

Het district van Hartszeg is nog tamelijk dicht bevolkt, maar arm
en slecht bebouwd. De zeldzame vruchtbaarheid van den grond, die de
romeinsche kolonisten naar deze vlak