te eerbewijzen, een ander beroemd Florentijn,
Macchiavelli, door het gouvernement afgevaardigd als commissaris voor
de oprichting eener nationale milicie, die de plaats der vroegere
huurtroepen moest innemen.

Maar toen was de verhouding, ondanks de trouwe aanhankelijkheid van
San-Gimignano aan de Medicis, reeds minder aangenaam geworden. Sedert
vijftig jaren trachtte Florence, zelf door geldnood geperst en
bovendien door beursmannen geregeerd, van de Gimignanesi zooveel
mogelijk profijt te trekken. Reeds in 1374 hadden de Florentijnen,
ondanks de vermaningen en waarschuwingen van Rome, den verkoop
bevolen van de kerk- en kloostergoederen; er werd toen eene
overeenkomst gesloten: de geestelijkheid betaalde eene schatting van
tweehonderd-vijftigduizend gouden dukaten en behield haar goederen. De
belastingen werden allengs zoo drukkend, dat de bevolking steeds meer
verarmde en ten gevolge daarvan gaandeweg verminderde. De misdaden
namen hand over hand toe, de vroegere welvaart was verdwenen:
zoo was de toestand dezer eens zoo bloeiende gemeente, toen,
omstreeks 1530, de florentijnsche republiek bezweek. Honderd-zestig
jaren later telde San-Gimignano met haar rechtsgebied niet meer
dan drieduizend-driehonderd-vijftig zielen. De stad was schier
geheel verlaten; maar juist aan deze verlatenheid dankt zij het,
dat haar monumenten bijna ongeschonden in wezen bleven; men heeft
geene veranderingen aangebracht om de later komende geslachten te
huisvesten, en zoo staat de kleine, gestorven republiek nu daar,
gekroond met al de majesteit eener nekropolis.

Ik achtte dit overzicht van de geschiedenis van San-Gimignano noodig,
eensdeels omdat niemand, die met dit verleden onbekend is, de stad
inderdaad begrijpen en waardeeren kan; en anderdeels, omdat ook wederom
die geschiedenis, in zoo sprekende trekken, ons het beeld voor den
geest roept van die fiere italiaansche republieken der middeleeuwen,
zoo overvloeiende van leven en forsche kracht, zoo rijk en vruchtbaar
op ieder gebied. Het moderne Italie zal, ondanks zijne eenheid,
nog zeer veel te doen hebben, eer het eenigermate in de schaduw kan
treden van het zoo uitermate versnipperde Italie der middeleeuwen,
waar bijna elke stad een zelfstandig brandpunt van ontwikkeling,
leven en werkzaamheid, in kunst en wetenschap en beschaving was.

III.

De straat, die wij waren ingereden, was zoo merkwaardig, dat wij,
om beter te kunnen zien, de kap van het rijtuig lieten neerslaan. Aa