te schudden? te schrikken ware juister woord geweest.
Immers, het was deze, welke hen dwong het oor te leenen aan raauwe
kreten, ja, maar die ondanks hun volslagen gebrek aan _numerus_ en
_cadans_ ter harte gingen, die hen verpligtte dragelijk Hollandsch te
leeren schrijven, als zij tot Hollanders het woord wilden rigten!
Dragelijk Hollandsch? Eere twee vrouwen, eere Agatha Deken en Elisabeth
Bekker, die de behoeften des tijds begrepen en bevredigden, toen
hooggeleerden nog een poespas zamenflansten, welks spelling huiveren
doet. Eere den kansel, wiens leeraars eindelijk oor hadden voor den
eisch der beschaving, die invloed zochten door het eenige middel, dat
dien op den duur en eervol verzekert, een' natuurlijken, een levendigen
stijl, welke het ware verzusterd acht met het schoone. Eere aan van der
Palm, die bij ons proza iederen zin, maar vooral dien voor het
eenvoudige, ontwikkelde.
Als er ketterij in deze onwillekeurige uitwijding steekt, zoo wijt haar
aan het boeksken van professor Geel, over: "_Het proza_" en vlei u met
mij, dat hij de gedachten, er in aangegeven, uitvoeriger ontwikkelen
zal. Ik loop, tot dien prijs, gaarne de kans zijner heusche
teregtwijzing.
Jan Borliut--het wordt tijd tot ons onderwerp terug te keeren--Jan
Borliut houdt geene kweekschool van kantoorbedienden meer; hij heeft,
in den geest des tijds, een' knecht om de deur open te doen, of een'
jongen, die aspireert tot eene klerksplaats. De knecht, het spreekt van
zelf, blijft knecht--en de aspirant-klerk ziet met blijdschap den
Nieuwjaarsdag te gemoet, waarop een weer jonger knaap hem zal vervangen,
en hij bevrijd zijn van het verdrietelijk baantje, kagchelstokken,
boodschappen doen, uitlaten, enz. Hij beklimt op zijne beurt eindelijk
de lang gewenschte kruk, hij schrijft concepten uit het klad in het net,
en dat duurt zoo eenige jaren, in welker loop hij van kruk tot kruk, van
die het digtst bij de deur tot die het digtst bij het venster wordt
bevorderd. "Het is een schrale climax," zegt gij; een oogenblik geduld,
bid ik u! Hij heeft intusschen allengs grooter aandeel in de fooitjes,
alias _cadeaux_ gekregen, die soms aanzienlijk zijn, wanneer de fraai
geschreven acte de opmerkzaamheid van den een' of anderen client tot
zich trekt,--als het onverwachte eener testamentaire dispositie de
mildheid van verraste erfgenamen uitlokt, om de arme drommels te
bedenken,--als het kantoor weken lang geheim heeft gehouden, dat er een
nieuwe naamlooze
|