ke dezer
plaatsen. Nu wilden wij, naar onze gewoonte, de kust verlatende,
het land in zijne gansche breedte tot nabij de turksche grenzen
doortrekken, om vervolgens weder naar de kust terug te keeren. De
plaats onzer bestemming was thans Sign.

Wij vertrekken van Spalato en begeven ons in de eerste plaats naar
Clissa, een klein dorp aan den voet eener steile rotsvesting, die in de
geschiedenis van Dalmatie eene zeer belangrijke rol heeft gespeeld. Het
dorp begint beneden in het dal, en klautert tegen de steile, hoekige
rotswanden op; de huizen zijn gebouwd op een reeks kleine terrassen,
die zich als de treden van een reuzentrap boven elkander verheffen;
elk huis heeft zijn eigen tuintje, dat door ontzaglijke cyclopische
muren gedragen wordt. Hoog boven het laatste terras verrijst de
vesting, waarvan de gekanteelde muren zich tegen de heldere lucht
afteekenen. Toen ik voor het eerst Clissa bezocht, was de vesting
onbezet; toen ik in de daarop volgende lente terugkeerde, nadat de
opstand der rajas in Bosnie was uitgebroken, lag er bezetting. Clissa
beheerscht de passen, die uit Bosnie naar de zee voeren; in vroeger
eeuwen hebben de Turken, de Venetianen en de Hongaren beurtelings om
het bezit dezer vesting gestreden. Bij den vrede van 1669 bleef de
plaats voor goed aan Venetie.

Zoodra men Salona achter den rug heeft, verliest het landschap
zijn bekoorlijk karakter: de steenwoestijn, die wij reeds vroeger
tusschen Zara en Knin en tusschen Knin en Sebenico ontmoet hebben,
keert weder, maar ditmaal zoo mogelijk nog doodscher en dorder. Hier
en daar, waar de natuur voor eenige bunders bebouwbare aarde gezorgd
heeft, vindt men een armoedig dorp; toch moet men aannemen, dat er,
tusschen de rotsen verscholen, nog enkele andere vruchtbare plekjes
te vinden zijn, want de vlakte is niet onbewoond. Mijlen achtereen
ziet ge echter niets dan eindelooze reeksen van steenachtige heuvels,
aan wier voet nu en dan eenige huizen zijn gegroept; de plantengroei
is zoo schraal en weinig beteekenend, dat het bijna een raadsel mag
heeten, hoe hier menschen hun onderhoud vinden kunnen.

Eindelijk bereiken wij toch de grenzen van deze doodsche heuvelen:
de wijde vlakte van Sign breidt zich voor ons uit; de stad zelve
schuilt nog achter een vooruitspringenden heuvel weg. Deze vlakte
is de grootste, die wij tot dusver in Dalmatie gezien hebben; zij
is geheel groen, maar bevat hier en daar nog uitgestrekte plassen,
waarop het zonlicht speelt. A