worden
geplaatst; paarden, wapenen en ammunitie werden in gereedheid gebracht;
naar alle zijden werden boodschappen gezonden, en des avonds, tegen
het ondergaan der zon, zette de Vorst zich neder onder den grooten
boom in de vlakte. Alle inwoners van Cettinje schaarden zich om hem,
en daar verklaarde hij den oorlog door het aanheffen van de Pesmas,
die schoone, opwekkende, vurige, nationale krijgszangen, die ook in de
minst strijdlustige harten den moed en de geestdrift doen ontvlammen.

V.

Tot voor weinige jaren was de regeering in Montenegro zuiver
autokratisch; er bestond geene andere wet of recht dan het aloude
gewoonterecht, dat bij overlevering van het eene geslacht op het
andere overging. Danilo I heeft, in overleg met de stamhoofden
en de oudsten des volks, een algemeen wetboek uitgevaardigd, dat,
zooals in het besluit wordt gezegd, is opgesteld, opdat "voortaan
daarnaar allen zouden worden geoordeeld, Montenegrijnen en Berdianis,
grooten en kleinen, armen en rijken, daar allen er gelijke aanspraak
op hebben dat hun recht geschiede." Dit wetboek, den 23sten April 1855
uitgevaardigd, en waarvan genoeg exemplaren gedrukt zijn dat ieder
inwoner er een bezitten kan, bestaat uit drie-en-negentig artikelen;
het handelt over allerlei onderwerpen en schijnt in alle mogelijke
gevallen te hebben voorzien, behalve die uitsluitend eigendomskwesties
betreffen. Zoo als wij later zullen zien, heeft de regeerende Vorst
de noodzakelijkheid erkend, om het wetboek van Tzernagora meer in
overeenstemming te brengen met de wetboeken, die in de andere landen
van Europa gelden. De taak om een nieuw wetboek te ontwerpen is in
1871 opgedragen aan een zeer bekwaam rechtsgeleerde, den heer Bogosic,
van Ragusa, staatsraad en hoogleeraar aan de universiteit van Odessa,
die daaraan zijne beste krachten wijdt.

Het was in het jaar 1851, dat de grootste en belangrijkste staatkundige
hervorming door Danilo I werd tot stand gebracht. Tot dien tijd
toe was, zooals ik gezegd heb, het wereldlijk en geestelijk gezag
in eene hand vereenigd: de Vladika was tegelijk bisschop, vorst en
opperbevelhebber des legers; met nog meer recht dan de Tsaar, kon de
Vladika van Montenegro autokrator worden genoemd. Danilo deed afstand
van zijn geestelijk gezag; en daardoor onderging de regeering van het
vorstendom eene zeer belangrijke verandering, zoowel wat den aard van
het gezag betrof, als de wijze waarop het wordt uitgeoefend; sedert
dien tijd kan men ze