u
tegelijk, komaan ... samen ... zingt 'n liedje samen:
_Fanne, fanne, fan, fan_....
_Sine, sine, si, si_....
_Fanne, sine, fanne, sine,_
_Fanne sine.... Fan ... cy...._
_Fancy_ ... wat meen je daarmee? Heetje _Fancy_? En ... wat is dat
... heb je vleugels?
Ja, "_d'Morgenstond_" en "_den Arend_" waren ineengesmolten, hadden
vleugels, en heetten _Fancy. Fancy_ nam Wouter op en voerde hem
mee.
De fantasie-figuur _Fancy_--het woord zelf beteekent verbeelding--speelt
een hoofdrol in Multatuli's werk. Soms is zij hem personificatie[11] van
het _Al_, het _Zijnde_; soms de [p.234] _Muze_: degeen, die hem zijn
werken influistert, hem inspireert; een ander maal: de
_Causaliteit._[12] In hun diepste beteekenis dekken trouwens deze
begrippen elkander, naar zijn meening. En de personificatie van deze
hooge, wijsgeerige begrippen, _dragend den naam, die zij uitsluitend in
zijn, Multatuli's, denken draagt_, laat hij nu verschijnen in het denken
van _het kind Woutertje_!! Teugelloozer uit den-band-springen is wel
niet mogelijk, ergerlijker knoeien met psychologie wel niet denkbaar. En
ziet ge 't nu zelf dat ik gelijk had, met in mijn _inleidend_
Multatuli-artikel te spreken van: "zijn ontzaglijk doorvoelings- en
uitbeeldings-vermogen, dat echter geschaad wordt door een groot gebrek
aan objectiviteit"? Want, hoe kon ik u zoo van dat vermogen doen
genieten, indien het niet ontzaglijk ware, en daarentegen tevens in de
gelegenheid zijn, op zulke grove fouten te wijzen, als ik gedaan heb,
zoo het niet geschaad werd door een groot gebrek aan objectiviteit?!
Maar nu nog een ernstig woord, voor we voor ditmaal scheiden: de meeste
lezers hebben een weerzinwekkend hebbelijkheidje: ze onthouden wat er
voor leelijks over 'n schrijver door zijn bespreker is gezegd, maar wat
deze heeft geprezen, dat vergeten zij! _Past daarvoor op! dat is iets
zeer leelijks, iets zeer gemeens_. Dat vindt z'n oorzaak in
_leedvermaak_, [p.235] in de, vaak onbewuste, _afgunst van het kleine op
het groote_, in het blij-zijn _omdat het groote toch ook smetten van
kleinheid_ heeft.... Ik doe u de fouten in schrijvers zien,
_uitsluitend_, om u _onderscheiden_ te leeren, en tot dat onderscheiden
behoort ook: het begrijpen, dat onze _middelmatigheid_ gemakkelijk
_kleine_ foutjes hebben kan, maar dat waar _groote_ gaven zijn, meestal
uiteraard
|