FREE BOOKS

Author's List




PREV.   NEXT  
|<   73   74   75   76   77   78   79   80   81   82   83   84   85   86   87   88   89   90   91   92   93   94   95   96   97  
98   99   100   101   102   103   104   105   106   107   108   109   110   111   112   113   114   115   116   117   118   119   120   121   122   >>   >|  
, was dus geheel _willekeurig_, uit _wenschelijkheid_, en niet uit _innerlijke noodzakelijkheid_ geboren. Met andere woorden: ware het daarbij gebleven, dan zou dit geheele opstel geen _kunst_ maar _kunstenmakerij_ zijn geworden. Maar het is daarbij _niet_ gebleven. Uitgegaan om een paar ezelinnen te zoeken, vond ook de heer Simons een, zij 't klein, koninkrijk. Het is n.l. duidelijk, dat, zoodra hij aan het schrijven was gegaan, het schrijven-in-dien-stijl, in den stijl des tijds van zijn groot onderwerp, wel degelijk een groeiende noodzakelijkheid, want een onvermoed en, eens gesmaakt, zelfs onontbeerlijk gelukgevend scheppen werd. _Het moet hem een zeker zoet genot van grooter eenheid met zijn verheven onderwerp hebben geschonken_. Hij moet ook iets als het _feestelijk_ gevoel gehad hebben--ik ga iets subtiels zeggen en het moet subtiel verstaan worden ook--_van een kind dat onder de oogen en den lieven glimlach van Vader, in het boek en met de pen van Vader schrijven mag_. Hij heeft namelijk de gewaarwording gehad, een liefhebbende, nederige en eerlijke _Vondel_-bewonderaar te zijn, schrijvend als onder de oogen en glimlach van _Vondel_, in de taal-nuance van _Vondel's_ tijd. En daarom is het geen kunstenmakerij, maar een kunstwerkje van gewilde maar toch ongewilde stijlnabootsing, het product eener noodzakelijkheid, wier bijkomstige en overigens onbelangrijke [p.92] eigenschap het was parallel te loopen met eens menschen wil. Het tweede van den trits, waarvan ik sprak is dit: het werk is van een placide, bijna stugge, rimpellooze eerlijkheid. Het is alsof de schrijver, wijl hij niets te verbergen heeft, en als wilde hij je in de gelegenheid stellen, zijn gelaatstrekken zoo lang te doorvorschen als je-zelf het noodig vind, je klaar en vast aanziet en zijn blik niet neerslaat, voor je de joue afwend; precies dus het tegenovergestelde van de glibberige, vervloekte, slag-om-den-arm-houdende schrijfwijze van sommige andere critici. En, ten derde, is er het prachtig-bevoegde didactische van den geboren onschoolvossigen leeraar in. Wat nu het antwoord op mijn tweede vraag betreft: inderdaad, zelfs uitgezonderd zijn origine, en zelfs afgezien van het feit, dat _die origine voor mij het beslissende moment is_, bestaat er een zeer gewichtige reden hem in een opstel over _joodsche_ schrijvers op te nemen, want in de geheelheid zijner figuur vertoont hij juist eene persoonlijkheid, eene vereeniging van eigenschappen, zooals
PREV.   NEXT  
|<   73   74   75   76   77   78   79   80   81   82   83   84   85   86   87   88   89   90   91   92   93   94   95   96   97  
98   99   100   101   102   103   104   105   106   107   108   109   110   111   112   113   114   115   116   117   118   119   120   121   122   >>   >|  



Top keywords:
noodzakelijkheid
 

Vondel

 

schrijven

 
glimlach
 

origine

 

onderwerp

 

opstel

 

andere

 

daarbij

 

gebleven


hebben

 
kunstenmakerij
 

geboren

 
tweede
 
neerslaat
 

afwend

 

aanziet

 

eerlijkheid

 

schrijver

 

rimpellooze


stugge

 

waarvan

 

placide

 

verbergen

 

doorvorschen

 
menschen
 

loopen

 

gelaatstrekken

 

precies

 

gelegenheid


stellen

 

noodig

 
didactische
 

gewichtige

 

bestaat

 

moment

 

beslissende

 

joodsche

 

schrijvers

 

persoonlijkheid


vereeniging
 
eigenschappen
 

zooals

 

vertoont

 

geheelheid

 
zijner
 

figuur

 
afgezien
 
uitgezonderd
 

sommige