k zijn, _omdat_ het uit onvolmaakte krachten werd geboren,
terwijl daarentegen het werk der Natuur schoon _moet_ zijn, _omdat_
het uit volmaaktheid het aanzijn kreeg."[24]

Maar wat nu de waarneming van de _bewegingen_ van het Scheppend Vermogen
betreft, zoo fel, zoo duidelijk gezien, dat zij zich voor de oogen van
den waarnemer verzinnelijkten [p.122] tot die van een mensch; van den
mensch in wien het zich openbaarde; zoo gezien, dat ge niet langer kunt
denken, dat de mogelijkheid dier waarneming een cerebraal geconstrueerde
abstractie van mij is; zoo, dat ge 't mee moet voelen; dat ge zegt, met
stralend-opziende oogen: ja nu doorvoel ik 't alles, nu zie ik
't--daarvan zou ik u tallooze voorbeelden uit 't werk van
groot-visionnaire, zoowel als van scheppend-analytische critici kunnen
toonen. Maar ik geloof, dat een voorbeeld, een schitterend, zal
volstaan. Het is van den meester, voor wien, zoo hij weer wilde spreken,
Scharten, zoo terecht, wel veertig anderen wilde doen zwijgen:

Drie uiterste belang-stellingen hebben zich in mij opgericht:

Ten eerste eene van algemeene en onvermengde emotie-oplettendheid,
verbeeld-verlichamelijkt: het roerloos en angstig-heerlijk staren
_naar de vreemde en hooge bewegingen, naar de sublime toeren van
deze nieuwe ziel; hoe hij staat, dit wondermensch_, en het leven
omhuivert hem met pijnlijk vervoerende vlagen....

... zacht lichtend, bevend leven, dat een grond wordt, een zachtjes
en zoetjes kabbelende grond, een grond van zee _waar hij gaat hoog
op, waar hij gaat ongedeerd, en de golven liggen sluik neer, als
honden aan zijn voeten_....

... _hoe hij gaat, en zacht-breed bewegen, als bol hangende
etherische goudene tapijten de luchten_....

... _hoe hij het leven bewoont als een koning_, zijn rood-gouden
levenspaleis, waar alles wondert en hemelt....[25]

Zeker, zoo zijn de bewegingen van die ziel der ziel, van het _Scheppend
Vermogen_, wellicht door geen tweede gezien; zoo zelf doorgloeid van
geluk heeft geen ander die goddelijke bewegingslijn geteekend ... dat
ook de teekening werd een lijnen-spel van parelend licht. Maar toch ...
wil ik u even den weg wijzen en u een werk noemen van den allerlaatsten
tijd? Ook Querido's _Geschreven Portretten_, zij zijn er prachtig van,
van dat _niet_ vooral zien van het _werk_, maar van het _Scheppend
Bewustzijn en zijn bewegingen_, waardoor het werk is ontsta