erktuigen
maken, die enkel voor de bewerking van de weerbarstige alpakawol
waren ingericht, en verzekerde zich het uitsluitend eigendom dezer
machinerie door een patent voor zijn persoonlijk gebruik te nemen,
en die toestellen voorloopig niet voor het algemeen verkrijgbaar te
stellen. Daardoor verkreeg hij voor een tijdvak van vijftien jaar
het monopolie van zijn artikel.

De bijval, dien de nieuwe stof al aanstonds bij het damespubliek
vond, en de groote belangstelling, op de eerste wereldtentoonstelling
te Londen daardoor opgewekt, bewogen Titus Salt tot de oprichting
van eene nieuwe groote alpakafabriek, in de nabijheid van Bradford,
niet ver van de ijzergieterij van Low-Moore, na de fabriek van Krupp
de grootste der wereld. Do kolossale inrichting, waarin tegenwoordig
4800 werklieden arbeiden, was in 1855 voltooid, en den schrijver
van deze regelen viel in 1864 het bijzondere voorrecht ten deel,
het anders ontoegankelijke binnenste heiligdom dezer fabriek te
mogen bezichtigen. Onder de talrijke fabrieken, die ik zoowel in
Engeland als op het vaste land had bezocht, zijn er maar weinigen,
waar mijne belangstelling in zoo hooge mate gewekt werd als hier door
de vernuftige machinerie, waarmede de stroeve alpakawol tot fijne
draden geweven werd. Daar de bekende toestellen, die voor het spinnen
van wol, katoen en vlas worden gebruikt, voor dit minder handelbare
materiaal niet dienen konden, bedacht Salt geheel nieuwe, vernuftige
werktuigen, waardoor alle mogelijke wendingen en buigingen, die met
de hand gemaakt kunnen worden, door de als met leven bezielde machine
worden uitgevoerd. Terwijl de toestel zich keert en draait, beweegt hij
de grondstof, ter behoorlijke hoogte, boven gasvlammen, die de wol door
verhitting zacht en buigzaam maken en haar alzoo, door telkens draaien
en wenden, in een draad van de verlangde fijnheid herscheppen. Toen
ik de fabriek bezocht, werd zij door twee stoomwerktuigen van te
zamen 1200 paardekrachten gedreven; deze werktuigen werden door
twaalf naast elkander staande stoomketels gevoed, die reeds toen
met een zeer eenvoudigen rookverteringstoestel waren voorzien. Wie
ooit de fabriekdistrikten, en vooral de ijzer- en kolendistrikten van
Engeland bezocht heeft, zal mij toegeven, dat er weinig dingen zijn,
die op het verstand en de verbeelding beiden sterker indruk maken, dan
de aanblik van eene groote fabriek, waar de machine en de menschelijke
hand als in elkander grijpen en harmonisch same