oemden Marc-Antonio de Dominis,
den voorlooper van Newton en Descartes. Aanvankelijk hoogleeraar in
de wijsbegeerte aan de hoogeschool van Padua, werd hij door Clemens
VIII tot aartsbisschop van Segna benoemd, en besteeg in 1602 den
zetel van Spalato. Wijsgeer, wiskundige, natuurkundige van naam,
voegde hij bij zijne uitgebreide wetenschap een vast karakter
en eene zeldzame energie; bovenal man der daad, had hij het hoofd
geboden aan de Uskoken, en bewees hij tijdens het heerschen der pest
in 1607, de uitnemendste diensten te Spalato. Zijn levensloop is
zeer merkwaardig: ten gevolge van een geschil met het hof van Rome,
gedwongen zijn vaderland te verlaten, begaf hij zich naar Venetie,
waar hij geschriften in het licht gaf, die door de Inquisitie werden
veroordeeld. Sir Henry Wotton was destijds gezant van Engeland
bij de republiek; hij noodigde Dominis uit, hem te vergezellen,
en de voormalige aartsbisschop van Spalato zwoer zijne Kerk af en
schreef pamfletten tegen den Heiligen Stoel. In Engeland gekomen,
werd hij door Jacobus I beschermd en tot deken van de anglikaansche
kerk van Windsor benoemd. Toen Gregorius XV den pauselijken troon
beklommen had, wendde hij een poging aan om dezen afgedwaalden zoon
der Kerk, dien hij persoonlijk gekend had, en wiens zeldzame gaven
hij bewonderde, terug te brengen. Overtuigd dat Dominis juist door
de vervolging verbitterd en tot buitensporigheden gedreven was, zond
de Paus den spaanschen gezant tot hem, die geene moeite spaarde om
hem weder voor Rome te winnen. Dominis keerde ook inderdaad terug,
wierp zich voor de voeten van den Heiligen Vader, en zwoer zijne
dwaling af. Maar na den dood des Pausen, sloeg het Heilige College
een anderen weg in. Men beschuldigde Dominis van afval, men beweerde
dat hij in verstandhouding stond met de ketters, en in 1624, twee jaar
na zijn terugkeer te Rome, werd hij in den Engelenburcht opgesloten,
waar hij stierf. Zijn lichaam werd openlijk, op het Campo del Fiori,
verbrand, met een exemplaar zijner pamfletten.

X.

Spalato, wij zeiden het reeds, is de opvolgster van Salona, de
romeinsche kolonie, door de barbaren verwoest. Door de oostenrijksche
regeering waren gelden beschikbaar gesteld voor het doen van
onderzoekingen en opgravingen in deze streek, en de leiding dier
werkzaamheden was opgedragen aan professor Glavinich, directeur van
het museum van Spalato. De professor had de beleefdheid, ons tot een
bezoek aan zijn arbeidsveld uit te no