gedurende de oorlogen met de Turken. De dorpen hadden
zich allengs gevormd onder de wallen der burchten, en waren gaandeweg
in welvaart en ontwikkeling toegenomen; de voornaamste rijkdom der
bewoners bestond in hunne kudden. Van de zestien kasteelen, zijn er
tegenwoordig nog acht over: Castel Sucuraz, Abadessa, Castel Cambio
(dat nog heden aan de graven van Cambio behoort), Castel Vetturi,
Castel Vecchio, Castel Novo, Castel Stafileo en Castel Papali. De
burchtheeren bezaten verschillende heerlijke rechten, waarvan nog
enkelen zijn overgebleven, maar dezen hebben niets drukkends of
buitensporigs. Zoo bestaat, bij voorbeeld, een dier heerlijke rechten
hierin, dat de kop van ieder varken, hetwelk op zijn land geslacht
wordt, aan den heer behoort; ook ontvangt hij van ieder huisgezin
per jaar een paar kippen. Tot voor korten tijd ontving hij eene maat
olijven op elk dozijn maten, die de oogst opleverde; en had hij ook
recht op de tong van ieder rund, op zijn land geslacht. Daarentegen gaf
hij aan ieder, die hem als heer de verschuldigde hulde kwam bewijzen,
een brood ten geschenke.

De ligging der Castelli is allerbekoorlijkst. De uitstekende landpunt
van Spalato en het eiland Bua vormen daar een veilige, wel beschutte
golf, en de grond is zeer vruchtbaar; de kasteelen verrijzen allen
vlak aan den oever der zee; het is een der liefelijkste en schoonste
landschappen van geheel Dalmatie.

Tot de eigenaardigheden der Castellanen behoort ook deze, dat zij
eene sterke ontwikkeling der borst tot de voornaamste schoonheden
der vrouw rekenen; ik behoef nu wel niet te zeggen, dat de vrouwen,
om genade te vinden in de oogen der mannen, tot de zonderlingste
kunstgrepen haar toevlucht nemen. Dit valt nog te meer in het oog door
den bijzonderen vorm van het kleine vest, zeer kort en nauwsluitend en
van voren zeer laag uitgesneden, dat hier door alle vrouwen gedragen
wordt. Ook de jurk is zeer nauw aan het lijf sluitend; een kleine lage
hoed, met bloemen versierd, gele kousen, groote gespen op haar zwarte
schoenen, breede en lange zilveren kettingen, waaraan een mes hangt,
dat aan den gordel bevestigd is, en een geheel garnituur van knoopen
van filigraan aan haar jakje, voltooien het kostuum.

Natuurlijk begeven alle inwoners van Spalato zich naar de jaarmarkt,
en ook zij dragen tot het schilderachtig effect bij, want de stad
heeft hare eigene kleederdrachten. De gezeten burger vooral maakt
aanspraak op bijzonderen smaak en eleganti