geteekend. Het nieuwe drama is in aanmarsch.
De twee duidelijkste vertegenwoordigers van het genre zijn _Hermaendene
paa Helgeland_ (1857) en _Kongsemnerne_ (1864). Van deze beteekent het
tweede het hoogtepunt. Vele jaren later heeft Ibsen nog een historisch
drama geschreven, maar dit behoort niet meer geheel in den hier
bedoelden zin tot de romantiek, en het neemt door zijn wereldhistorische
en diep-menschelijke beteekenis een aparte plaats in Ibsen's productie
in.
De stof voor _Hermaendene_ en _Kongsemnerne_ is aan de Noorsche oudheid
ontleend. In een enkel opzicht vormt _Hermaendene_ nog een overgang van
het lyrische drama naar het historische. Het conflict van het stuk stamt
niet uit de geschiedenis, maar uit de romantische litteratuur der
middeleeuwen; het is de fabel van Brynhild in haar verhouding tot den
man, dien zij heeft, en den man, voor wien zij bestemd was, zooals de
_Volsungasaga_ die meedeelt, welke hier met grootendeels andere namen
wordt opgedischt. De _Volsungasaga_ behoort niet tot de beste saga's,
vooral stilistisch is veel op haar aan te merken, maar zij gebruikt stof
uit de Edda, en zoo gaat _Hermaendene_ in laatste instantie terug op eene
stof, die in de oudheid lyrisch en episch bezongen is in gedichten, die
met de latere volkspoezie punten van aanraking hebben. Het conflict is
ook van gelijken aard als dat, dat reeds in het lyrische drama _Gildet
paa Solhoug_ behandeld was. Wanneer desniettegenstaande _Hermaendene_ met
recht tot een ander genre geteld wordt dan _Gildet paa Solhoug_, dan is
de oorzaak geheel gelegen in de wijze van behandeling, in den stijl.
Maar de stijl is dan ook niet die der _Volsungasaga_, maar die der
historische saga, met wier studie de dichter zich in den tusschentijd
had beziggehouden. De heldin en de helden zijn gevormd naar het
voorbeeld der IJslandsche familiesaga's, der _Egilssaga_, der
_Njalssaga_,--en hier is de stijl een andere dan in de _Volsungasaga_.
Men kan dus met recht zeggen, dat in _Hermaendene_ de familiesaga in
dramatischen vorm herleeft. De namen Sigurd en Gunnar stammen uit de
_Volsungasaga_, maar Gunnar gelijkt meer op een anderen Gunnar, die in
de _Njalssaga_ voorkomt, dan op den zwakkeling, die, wanneer men op het
schema der vertelling afgaat, zijn voorbeeld is.
En dan toont de dichter hier voor het eerst de ijzeren consequentie,
waarmee hij de geschiedenis ten einde voert. Interessant is ook uit dit
gezichtspunt eene vergelijking van het slot
|