f anderhalf Grieksch kan uitstamelen, weet
wel, dat dit woord bij Grieken en Latijnen geen gebruik heeft in dien
zin; want _Tragoedia_ is een koppelwoord, en beteekent eigenlijk
Bokkezang, naar der herderen wedgezangen, ingesteld om met zingen eenen
bok te winnen, uit welke gewoonte de treurzangen, en sedert de
tooneelspelen, hunnen oorsprong namen; en wil men ons immers dus
ongenadig knuffelen om het woord Spel[32], waar blijven we dan met
orgelspel, Davids harp- en zangspel, en het spel van tien snaren, en
ander fluit- en snarespel, bij verscheidenheid van Onroomschen in hunne
vergaderingen ingevoerd? Wie dan dit onderscheid vat, zal wel, het
misbruik der tooneelkunste bestraffende, het rechtmatig gebruik niet
ongenadig vallen, en dezen heerlijken, ja, Goddelijken vond, een
eerlijke uitspanninge en honigzoete verkwikkinge van 's levens
moeielijkheden[33], de jeugd, en kunstbeminnende burgerije niet
misgunnen; opdat wij, hierdoor gemoedigd, Lucifer met meer ijvers ten
Treurtooneele voeren, daar hij endelijk, van Gods bliksem getroffen, ter
Helle stort, ten klaren spiegel van alle ondankbare staatzuchtigen, die
zich stoutelijk tegens de geheiligde Machten en Majesteiten, en wettige
Overheden durven verheffen.

Noten:

[1] _Het heilig treurtooneel_: tooneel waarop gewijd spel gespeeld
wordt.

[2] _de stellagie stoffeeren_: Uitdrukking verwant aan een andere, bij
V. zeer geliefd: "het tooneel bekleeden": bezetten, vullen. Men sprak
ook van een schilderij stoffeeren, met figuren.

[3] _hooger laarzen_. De Grieksche en Romeinsche tooneelspelers, die op
grooten afstand van de in halven cirkel gezeten toeschouwers optraden,
moesten, om niet te klein te lijken, hun gestalte vergrooten. Zij liepen
dus op _Kothurnen_, door V. vertaald als "tooneellaarzen", ook wel
"brozen". Hoe verhevener het spel, des te hooger, meent hij, ook deze
laarzen.

[4] _Salmoneus_. Zie achter het titelblad. Ook Voorwoord, en Inleiding
van De K., blz. XVII.

[5] _Reuzenstrijd_. Zie ook hierover mijn Voorwoord en de Inleiding van
De K.

[6] _reukeloos_: roekeloos.

[7] Isaias; Jesaja (Statenbijbel).

[8] Engelsche. Bij Vondel vaak gebruikt in verband met _Engel_, niet met
_Engeland_. _Engelsche Majesteit_: Engelen majesteit.

[9] _De groote Gregorius_: Paus Gregorius Magnus, 6e Eeuw--_bestelt
ons_: bezorgt ons.

[10] _Bernardus_ (van Clairvaux), 12e E. bijgenaamd _mellifluus_ =
honingvloeiende, om zijn welsprekenskunst.

[11] _bestar