gt voor God."

[46] _die last_ (van 't hoofdschap). Kiest dus een ander: Lucifer.

[47] _dat gij den hals van 't Engelschdom tot eene voetschabel zult
verwerpen_: zult verlagen. "Dat gij de Engelen den nek zult doen buigen
onder Adams voet, ten teeken van slavernij."

[48] _den schaars van hem gezienen_: God.

[49] _snooden worm. Snood_ is in 't M. Nedl.: gering, onaanzienlijk.

[50] _werde_: worde.

[51] _Zoo groot een ongelijk te slechten_: zulk een groot onrecht te
beletten.

[52] Dr. Cramer meent dat deze vier regels hier bij ongeluk tusschen den
tekst zouden zijn gekomen, vooral omdat ze de zuivere herhaling zijn.
Maar kan het niet zijn, dat V. zich deze laatste vier regels gedacht
heeft als in _koor_ gesproken, dat dan wat zijn woordvoerder eerst
uiteenzette, bevestigt en herhaalt? Ook het: "Helaas, helaas, helaas,
waar is ons heil gevaren!" van is blijkbaar als "Koor" bedoeld. Ik heb
me veroorloofd dit in den tekst aan te geven.

[53] _schoon we nooit in onzen plicht bezweken_ (te kort schoten). Een
heel gelukkig trekje om Lucifer, terwijl hij schijnbaar tot onderwerping
aanspoort, toch even te laten erkennen dat de grief wegens onbillijke
behandeling eenig recht heeft. Verder neemt hij dan voorzichtig den
draai naar hun zij.

[54] _'t zich belgen; belgzucht: belgen_ is "opblazen"; dus "zich
daarover vertoornen," "er in verzet over komen." _Belgzucht_:
oproerigheid.

[55] Laat God zelf de zorg voor zijn eer, macht en majesteit.

[56] _den staat der Engelen_: de orde der Engelen.

[57] _gewapend onder 't zegenen van boven_: wiens wapens door God
gezegend zijn.

[58] _allerbraafste Held_: aller moedigste.

[59] De eed wordt tegelijk gedaan aan God en Lucifer, om te doen
uitschijnen dat men zich niet jegens God verzet; gelijk Oranje in het
Wilhelmus in den mond gelegd wordt, dat hij den koning van Hispanje
trouw blijft, al verzet hij zich tegen de krenking der Volksrechten.

[60] _Heft op_: heft aan.

[61] _volgt dezen God_. De Engelen worden zelf ook Goden genoemd.
_Trant_ maat, stap. Vgl. "trant en treden" en "trantelen."

[62] _de Morgenstar_: Lucifer.

[63] _In der nacht_. Nacht was vroeger vrouwelijk.

[64] _paaien_, als nog oorspronkelijk, in samenhang met peis: tevreden
stellen.

[65] _Staatzucht_. Zie Inleiding, pag. 22.

* * * * *

HET VIERDE BEDRIJF

GABRIEL. MICHAEL.

GABRIEL:

De gansche hemel gloeit, in eenen lichten brand
Van