begon zij, als eene zorgvuldige moeder, de strengste spaarzaamheid in te
voeren, en eischte, dat de beide jongens, die nu groot genoeg waren om
een beroep of ambacht te leeren, wierden opgeleid, om zoohaast mogelijk
hunnen eigen kost te kunnen verdienen, zooals men zegt. In eenen
geheimen raad, waarin naar gewoonte de belanghebbenden niet werden
geroepen, besliste men dat de oudste, die geleerd was, onderwijzer zou
worden, en de tweede, die struisch en sterk was, schrijnwerker.
Er was alsdan in het voorgeborchte Borgerhout eene school, welke onder
de leiding van M. Verkammen, een man, dien Conscience met dankbaarheid
noemt, voor geene van de beste scholen der stad moest achteruitstaan. De
jonge Hendrik werd er heengezonden, eerst als leerling; maar welhaast
werd hij er hulponderwijzer voor de mindere klassen. M. Verkammen nam
belang in zijnen veelbelovenden leerling en gaf hem les in het Engelsch,
met zulk goed gevolg, dat Hendrik zich op weinig tijd in staat vond om
zich met nut van deze taal te bedienen. Later ging hij over naar het
gesticht van den heer Shaw, in de stad, om er zijne kennis der Fransche
taal te volledigen. Eindelijk zijne studien geeindigd hebbende, werd
hij, op aanbeveling van den heer Shaw, als ondermeester aanvaard in het
gesticht van den heer Delin, waar de kinderen der edellieden en der
voornaamste burgers hunne opvoeding beginnen. Daar werd hij belast met
het onderwijs der mindere klassen. Hij had alsdan den ouderdom van
zestien jaar bereikt. Wij zullen de voorvallen niet beschrijven, die het
verblijf van Conscience in dit gesticht kenmerken. De voornaamste
aantrekkelijkheid van dit verhaal zou slechts kunnen bestaan in de
bevallige eenvoudigheid der beschrijving en in de fijnheid der
opmerkingen, welke men in den oorspronkelijken tekst aantreft. Wij
spoeden ons liever om tot een beslissend tijdstip in het leven van
Hendrik Conscience te geraken.
De omwenteling van 1830 was in Frankrijk losgeborsten. De weergalm er
van deed zich in gansch Europa gevoelen.... Hier laten wij nu het woord
aan den schrijver; hij zelf gaat ons de gebeurtenissen verhalen, die
zijn lot veranderden en zijne loopbaan eene nieuwe richting kwamen
geven.
DE OMWENTELING VAN 1830
I
Ten dien tijde waren Belgie en Holland onder eenen zelfden vorst
vereenigd en maakten het koninkrijk der Nederlanden uit. Zoo was de
toestand sedert 1815.
Langzamerhand was er echter zekere ijverzucht tusschen de beide
|