FREE BOOKS

Author's List




PREV.   NEXT  
|<   60   61   62   63   64   65   66   67   68   69   70   71   72   73   74   75   76   77   78   79   80   81   82   83   84  
85   86   87   88   89   90   91   92   93   94   95   96   97   98   99   100   101   102   103   104   105   106   107   108   109   >>   >|  
ng van waarheid, die uit dezen dwang voortvloeit, niet noodeloos te vergrooten. En dit doen wy, door aan _specialiteiten_ plaats te geven in onze Volks- vertegenwoordiging. Ik zeide: in _schynbare_ afwyking. Werkelyke afwyking van 'n wiskunstige waarheid is onmogelyk. Kan de wiskunde het helpen, dat we gewoon zyn ons nog onjuister uittedrukken dan de gebrekkige taal toelaat? Het geheel zal gelyk zyn aan de som der deelen, _indien die deelen op de tot bereiking van dit doel noodige wyze worden samengevoegd_. Misschien zou de stiptheid nog nadere omschrijving vorderen, doch ik hoop begrepen te worden door ieder die weigeren zou 'n handvol gebroken glas voor 'n vensterruit, of 'n hoop bouwmaterialen voor 'n behoorlyke woning aantenemen (IDEEN 2, 4). De _cohaesie_ der deelen, en wel 'n bepaalde _cohaesie_, is noodig tot het vormen van 't gewenscht of bedoeld geheel. Wat wordt er van dezen eisch, indien de deelen instee van elkaar aantehangen en te kompleteeren, elkander tegenwerken, in den weg staan, vernietigen? Reeds in den aanvang myner IDEEN betuigde ik gestemd te zyn tegen parlementaire regeeringsvormen (IDEE 2) doch tevens dat ik voorloopig niets beters wist in de plaats te stellen. Zoolang lafhartigheid en wantrouwen 'n hoofdrol spelen in de geschiedenis der mensheid, zal de routine-staatsman zich onwysgeerig tevreden stellen met dergelyke pogingen om by mangel aan waarheid, iets te geven waaruit soms 'n berusting wordt geboren die op rust gelykt (IDEE 7). Soms. Misschien moest ik zeggen: zelden. Sporadische revolutien en epidemische ontevredenheid--beiden vooral niet minder frekwent onder konstitutioneele regeeringsvormen dan in werkelyke monarchien--bewyzen de ondoelmatigheid van 't vertegenwoordigd stelsel. Zy die dit stelsel voorstaan, gaan uit van 'n stelling die niet alleen hun onaantastbaar voorkomt, maar die evenzeer door de tegenstanders wordt geeerbiedigd: _een volk heeft het recht zichzelf te regeeren_. Maar, eilieve, de monarchalen zeggen niet anders. Of althans, waar ze iets anders beweerden, zouden ze slechts blyk te geven hun eigen katechismus niet te kennen. Wel zeker, 't Volk regeert zichzelf! De vraag is maar of het deze macht en dezen plicht delegeert op een persoon, op duumviren, op driemannen, op tetrarchen, op decemviri, op zeventig, op drie-vierhonderd, of op meer? En tevens op welke wys de tot het uitvoeren van den regeerplicht te kiezen personen worden aangewezen? ALEXANDER maakte
PREV.   NEXT  
|<   60   61   62   63   64   65   66   67   68   69   70   71   72   73   74   75   76   77   78   79   80   81   82   83   84  
85   86   87   88   89   90   91   92   93   94   95   96   97   98   99   100   101   102   103   104   105   106   107   108   109   >>   >|  



Top keywords:

deelen

 

waarheid

 

worden

 
zichzelf
 

indien

 
geheel
 

stelsel

 

anders

 

afwyking

 

plaats


cohaesie

 

zeggen

 

tevens

 

Misschien

 

regeeringsvormen

 
stellen
 

vertegenwoordigd

 

ondoelmatigheid

 
stelling
 

onaantastbaar


alleen

 

voorstaan

 

ontevredenheid

 

geboren

 

berusting

 

gelykt

 

waaruit

 
pogingen
 

dergelyke

 

mangel


zelden
 

frekwent

 
konstitutioneele
 

werkelyke

 

monarchien

 

minder

 
vooral
 

revolutien

 

Sporadische

 

epidemische


voorkomt

 

beiden

 

bewyzen

 

driemannen

 
tetrarchen
 

decemviri

 

zeventig

 
duumviren
 

persoon

 

plicht