eerbied voor _Wet_ en _Jurisprudentie_ behoorlijk
gehandhaafd wordt. Men belast in zoo'n geval--_ik_, goddank geen
specialiteit in de "_Rechten_" erken dat ik zonder die Romeinsche les
niet op 't denkbeeld komen zou, en van harte wensch ik den lezer 't
zelfde gebrek aan _rechtenkennis_ toe--men draagt in zoo'n geval den beul
op, z'n slachtoffertje, voor 't wurgen ... _rechtens_-geschikt te maken
voor 't schavot! Het geschiedde _laquem juxta_, zegt TACITUS. Wel zeker,
de strop lag er naast, en het kind ... maar genoeg daarvan, we weten de
hoofdzaak: de legaliteit was gered! Men zou de vraag kunnen stellen,
of niet de hier aangehaalde gruwel meer aan de _zeden_ dan aan
_rechtsbegrippen in strikten zin_ te wyten is, doch ze wordt voldoende
beantwoord door de opmerking dat de wetten van de Romeinen
oorspronkelyker-inheemsch waren dan de heterogene rhapsodie--zegge: de
_verwarde rommel_--waarmee de moderne maatschappyen zich behelpen, en
dat ze dus veel meer dan bij ons het geval wezen kan, met die zeden
overeenstemden. Het is waar dat TACITUS, noch by 't noemen van de
oorzaak die aanvankelijk het vermoorden van dat meisje scheen te
beletten[18] noch bij de vermelding van 't rechtsmiddel(!) waarmee men
dat beletsel uit den weg ruimde, van eigenlijk gezegde _Wet_ spreekt.
Des-te-beter voor de kracht van m'n betoog! Er blykt dan dat we hier
te doen hebben met deze of gene onbeschreven _Jurisprudentie van den
Hove_, juist de bron alzoo waaruit al die stoplappen voor de luie
onkunde--in de dieventaal van Rechtbank en balie: "_Regels in
Rechten_" genoemd--voortsproten. Mocht men in-weerwil van deze
opmerking, het aangehaald voorbeeld niet klemmend vinden, dan ben ik
bereid ook door het aanhalen van _uitdrukkelyke Wetten_, staaltjes te
leveren van dat liefelyke en voor onze maatschappy in onze dagen zoo
byzonder praktisch-bruikbare _Romeinsche Recht_.

Maar die vuile bron is niet de eenige modderpoel waaruit onze
rechtsmannen--uit armoed van geest en luiheid alweer: het navolgen en
samenlappen is makkelyker dan 't scheppen!--zich veroorloven te
putten. De oorsprong der latere "_Rechten_" is waarlyk niet van
zuiverder aard. Om nu niet stil te staan bij 't boek _Levitikus_--'n
_Codex_ waarin de Jurisprudentie van den "Heer" in hoogsteigen persoon
schynt vervat te zyn, en dat dus nog altijd voor 'n groot deel van
kracht is--stel ik de vraag, uit welken tyd de ambtelyke Rechtsbegrippen
stammen, waardoor de moderne maatschappyen zich l