re. Illud autem mihi ante
hoc tempus numquam in mentem venit a te requirere: sed nunc, postea quam
sum ingressus res eas, quas tecum simul didici, mandare monumentis
philosophiamque veterem illam a Socrate ortam Latinis litteris illustrare,
quaero quid sit cur, cum multa scribas, genus hoc praetermittas, praesertim
cum et ipse in eo excellas et id studium totaque ea res longe ceteris et
studiis et artibus antecedat.
II. 4. Tum ille: Rem a me saepe deliberatam et multum agitatam requiris.
Itaque non haesitans respondebo, sed ea dicam, quae mihi sunt in promptu,
quod ista ipsa de re multum, ut dixi, et diu cogitavi. Nam cum philosophiam
viderem diligentissime Graecis litteris explicatam, existimavi, si qui de
nostris eius studio tenerentur, si essent Graecis doctrinis eruditi, Graeca
potius quam nostra lecturos: sin a Graecorum artibus et disciplinis
abhorrerent, ne haec quidem curaturos, quae sine eruditione Graeca
intellegi non possunt: itaque ea nolui scribere, quae nec indocti
intellegere possent nec docti legere curarent. 5. Vides autem--eadem enim
ipse didicisti--non posse nos Amafinii aut Rabirii similis esse, qui nulla
arte adhibita de rebus ante oculos positis volgari sermone disputant, nihil
definiunt, nihil partiuntur, nihil apta interrogatione concludunt, nullam
denique artem esse nec dicendi nec disserendi putant. Nos autem praeceptis
dialecticorum et oratorum etiam, quoniam utramque vim virtutem esse nostri
putant, sic parentes, ut legibus, verbis quoque novis cogimur uti, quae
docti, ut dixi, a Graecis petere malent, indocti ne a nobis quidem
accipient, ut frustra omnis suscipiatur _labor_. 6. Iam vero physica, si
Epicurum, id est, si Democritum probarem, possem scribere ita plane, ut
Amafinius. Quid est enim magnum, cum causas rerum efficientium sustuleris,
de corpusculorum--ita enim appellat atomos--concursione fortuita loqui?
Nostra tu physica nosti, quae cum contineantur ex effectione et ex materia
ea, quam fingit et format effectio, adhibenda etiam geometria est, quam
quibusnam quisquam enuntiare verbis aut quem ad intellegendum poterit
adducere? _Quid_, haec ipsa de vita et moribus, et de expetendis
fugiendisque rebus? Illi enim simpliciter pecudis et hominis idem bonum
esse censent: apud nostros autem non ignoras quae sit et quanta subtilitas.
7. Sive enim Zenonem sequare, magnum est efficere ut quis intelligat quid
sit illud verum et simplex bonum, quod non possit ab honestate seiungi:
quod bonum qu
|