lbescit et vibrat dissimileque
est proximo et continenti, ut, etiam si possis rationem reddere cur id
eveniat, tamen non possis id verum esse, quod videbatur oculis, defendere.
106. Unde memoria, si nihil percipimus? Sic enim quaerebas. Quid? meminisse
visa nisi comprehensa non possumus? Quid? Polyaenus, qui magnus
mathematicus fuisse dicitur, is postea quam Epicuro adsentiens totam
geometriam falsam esse credidit, num illa etiam, quae sciebat, oblitus est?
Atqui, falsum quod est, id percipi non potest, ut vobismet ipsis placet. Si
igitur memoria perceptarum comprehensarumque rerum est, omnia, quae quisque
meminit, habet ea comprehensa atque percepta. Falsi autem comprehendi nihil
potest, et omnia meminit Siron Epicuri dogmata. Vera igitur illa sunt nunc
omnia. Hoc per me licet: sed tibi aut concedendum est ita esse, quod minime
vis, aut memoriam mihi remittas oportet et fateare esse ei locum, etiam si
comprehensio perceptioque nulla sit. 107. Quid fiet artibus? Quibus? Iisne,
quae ipsae fatentur coniectura se plus uti quam scientia, an iis, quae
tantum id, quod videtur, secuntur nec habent istam artem vestram, qua vera
et falsa diiudicent?
Sed illa sunt lumina duo, quae maxime causam istam continent. Primum enim
negatis fieri posse ut quisquam nulli rei adsentiatur. At id quidem
perspicuum est. Cum Panaetius, princeps prope meo quidem iudicio Stoicorum,
ea de re dubitare se dicat, quam omnes praeter eum Stoici certissimam
putant, vera esse haruspicum [_responsa_], auspicia, oracula, somnia,
vaticinationes, seque ab adsensu sustineat: quod is potest facere vel de
iis rebus, quas illi, a quibus ipse didicit, certas habuerint, cur id
sapiens de reliquis rebus facere non possit? An est aliquid, quod positum
vel improbare vel approbare possit, dubitare non possit? an tu in soritis
poteris hoc, cum voles: ille in reliquis rebus non poterit eodem modo
insistere, praesertim cum possit sine adsensione ipsam veri similitudinem
non impeditam sequi? 108. Alterum est, quod negatis actionem ullius rei
posse in eo esse, qui nullam rem adsensu suo comprobet. Primum enim videri
oportet in quo sit etiam adsensus. Dicunt enim Stoici sensus ipsos adsensus
esse, quos quoniam appetitio consequatur, actionem sequi: tolli autem
omnia, si visa tollantur.
XXXIV. Hac de re in utramque partem et dicta sunt et scripta multa, sed
brevi res potest tota confici. Ego enim etsi maximam actionem puto
repugnare visis, obsistere opinionibus, adsensus lu
|