animorum
concilium coetumque proficiscar cumque ex hac turba et colluvione discedam!
Proficiscar enim non ad eos solum viros, de quibus ante dixi, verum etiam
ad Catonem meum, quo nemo vir melior natus est, nemo pietate praestantior,
cuius a me corpus est crematum, quod contra decuit ab illo meum, animus
vero non me deserens sed respectans, in ea profecto loca discessit quo mihi
ipsi cernebat esse veniendum. Quem ego meum casum fortiter ferre visus sum,
non quo aequo animo ferrem, sed me ipse consolabar existimans non
longinquum inter nos digressum et discessum fore.

85 His mihi rebus, Scipio, id enim te cum Laelio admirari solere dixisti,
levis est senectus, nec solum non molesta, sed etiam iucunda. Quod si in
hoc erro, qui animos hominum immortalis esse credam, libenter erro nec mihi
hunc errorem, quo delector, dum vivo, extorqueri volo; sin mortuus, ut
quidam minuti philosophi censent, nihil sentiam, non vereor ne hunc errorem
meum philosophi mortui irrideant. Quod si non sumus immortales futuri,
tamen exstingui homini suo tempore optabile est. Nam habet natura, ut
aliarum omnium rerum, sic vivendi modum. Senectus autem aetatis est
peractio tamquam fabulae, cuius defetigationem fugere debemus, praesertim
adiuncta satietate.

Haec habui de senectute quae dicerem, ad quam utinam veniatis, ut ea, quae
ex me audistis, re experti probare possitis!

* * * * *

NOTES TO CATO MAIOR.

* * * * *

CATO MAIOR DE SENECTUTE (CATO THE ELDER ON OLD AGE). CATO MAIOR was
probably intended by Cicero as the principal title. He twice gives the work
this name, in Laelius 4 and Att. 14, 21, 1. In the former passage he adds
the descriptive words, addressed to Atticus, _qui est scriptus ad te de
senectute._ In a third notice, De Div. 2, 3, he gives the description
without the title, _liber is quem ad nostrum Atticum de senectute misimus._
It is likely that Cicero intended the essay to be known as the CATO MAIOR
DE SENECTUTE, the full title corresponding with LAELIUS DE AMICITIA. The
word _maior_ was necessary to distinguish the book from Cicero's eulogy of
the younger Cato (Uticensis), which seems to have gone by the name of CATO
simply.

P. 1. -- 1. O TITE etc.: the lines are a quotation from the _Annales_ of Q.
Ennius (born at Rudiae in Calabria 239 B.C., died 169), an epic poem in
hexameter verse, the first great Latin poem in that metre, celebrating the
achievements o