rentur, quae tanto post essent omnibus gentibus profuturae, et per
universum orbem tanto auctoritatis culmine omnium falsarum superbarumque
doctrinarum verba superaturae. Vellem quippe, si tunc ego {244} essem
Moyses, (ex eadem namque massa omnes venimus; et [Sidenote: Ps. 8, 5.]_quid
est homo, nisi quia memor es ejus_?) vellem ergo, si tunc ego essem quod
ille, et mihi abs te Geneseos liber scribendus injungeretur, talem mihi
eloquendi facultatem dari, et eum texendi sermonis modum, ut neque illi qui
nondum queunt intelligere quemadmodum creat Deus, tanquam excedentia vires
suas dicta recusarent; et illi qui hoc jam possunt, in quamlibet veram
sententiam cogitando venissent, eam non praetermissam in paucis verbis tui
famuli reperirent; et si alius aliam vidisset in luce veritatis, nec ipsa
in eisdem verbis intelligenda deesset.

[Sidenote: XXVII. Scripturam decet humile simplexque verborum genus.]

37. Sicut enim fons in parvo loco uberior est, pluribusque rivis in
ampliora spatia fluxum ministrat, quam quilibet eorum rivorum, qui per
multa locorum ab eodem fonte deducitur; ita narratio dispensatoris tui
sermocinaturis pluribus profutura, parvo sermonis modulo scatet fluenta
liquidae veritatis: unde sibi quisque verum quod de his rebus potest, hic
illud, ille illud, per longiores loquelarum anfractus trahat. Alii enim cum
haec verba legunt vel audiunt, cogitant Deum quasi hominem, aut quasi
aliquam molem immensa praeditam potestate, novo quodam et repentino
placito, extra seipsam tanquam locis distantibus _fecisse coelum et
terram_, duo magna corpora supra et infra, quibus omnia continerentur. Et
cum audiunt, _Dixit Deus, Fiat illud, et factum est_ illud; cogitant verba
coepta et finita, sonantia temporibus atque transeuntia, post quorum
transitum statim existere* quod jussum est ut existeret: et si quid forte
aliud hoc modo ex familiaritate carnis opinantur. In quibus adhuc parvulis
animalibus, dum isto humillimo genere verborum, tanquam materno sinu, eorum
gestatur infirmitas, salubriter aedificatur fides, qua certum habeant et
teneant Deum fecisse omnes naturas, quas eorum sensus mirabili varietate
circumspicit. Quorum si quispiam quasi vilitatem dictorum aspernatus, extra
nutritorias cunas superba imbecillitate se extenderit, heu! cadet miser.
*Domine Deus, miserere, ne implumem pullum conculcent qui transeunt viam;
et mitte angelum tuum, qui eum reponat in nido, ut vivat donec volet.

[Sidenote: XXVIII. Ut varie i