r; cur ex eadem informitate scriptum est,
factum firmamentum et vocatum coelum, neque scriptum est factas esse aquas?
Non enim adhuc informes sunt et invisae, quas ita decora specie fluere
cernimus. Aut si tunc acceperunt istam speciem cum dixit Deus, [Sidenote:
Gen. 1, 9.]_Congregetur aqua quae est sub firmamento_, ut congregatio sit
ipsa formatio; quid respondebitur de aquis quae super firmamentum sunt?
quia neque informes tam honorabilem sedem accipere meruissent, nec scriptum
est qua voce formatae sint. Unde si aliquid Genesis tacuit Deum fecisse,
quod tamen Deum fecisse nec sana fides, nec certus ambigit intellectus; nec
ideo ulla sobria doctrina dicere {241} audebit istas aquas coaeternas Deo,
quia in libro Geneseos commemoratas quidem audimus*, ubi autem factae sint
non invenimus: cur non informem quoque illam materiem, quam Scriptura haec
terram invisibilem et incompositam, tenebrosamque abyssum appellat, docente
veritate intelligamus ex* Deo factam esse de nihilo, ideoque illi non esse
coaeternam, quamvis ubi facta sit, omiserit enuntiare ista narratio?"

[Sidenote: XXIII. Duo dissensionum genera in Scripturis interpretandis.]

32. His ergo auditis atque perspectis pro captu infirmitatis meae, quam
tibi confiteor scienti Deo meo, duo video dissensionum genera oboriri
posse, cum aliquid a nuntiis veracibus per signa enuntiatur: unum si de
veritate rerum, alterum si de ipsius qui enuntiat voluntate dissensio est.
Aliter enim quaerimus de creaturae conditione quid verum sit; aliter autem
quid in his verbis Moyses, egregius domesticus fidei tuae, intelligere
lectorem auditoremque voluerit. In illo primo genere discedant a me omnes,
qui ea quae falsa sunt, se scire arbitrantur. In hoc item altero discedant
a me omnes qui ea quae falsa sunt, Moysen dixisse arbitrantur. Conjungar
autem illis, Domine, in te, et delecter cum eis in te, qui veritate tua
pascuntur in latitudine charitatis; et accedamus simul ad verba Libri tui,
et quaeramus in eis voluntatem tuam per voluntatem famuli tui, cujus calamo
dispensasti ea.

[Sidenote: XXIV. Ex multis veris non debet fidenter asseri hoc aut illud
sensisse Moysen.]

33. Sed quis nostrum sic inveniet eam inter tam multa vera*, quae in illis
verbis aliter atque aliter intellectis occurrunt quaerentibus; ut tam
fidenter dicat hoc sensisse Moysen, atque hoc in illa narratione voluisse
intelligi, quam fidenter dicit hoc verum esse, sive ille hoc senserit sive
aliud? Ecce enim, Deus