aanzien:
dit is echter eene illusie, die, bij meer nauwkeurige beschouwing,
spoedig verdwijnt. Die witte stad, aan den oever eener fraaie golf,
aan den voet van hooge bergen, verrast den reiziger door haar reeks
van trotsche huizen, paleizen schier, die zich langs de breede kaai
verheffen. Haar ruime en gemakkelijke haven, haar uitgestrekte
werven en grootsche magazijnen, dit alles geeft den indruk van
eene bloeiende, rusteloos werkzame stad, in volle ontwikkeling en
rasschen vooruitgang. De openbare gebouwen en monumenten zijn edel
en indrukwekkend van stijl; het Corso is breed en goed aangelegd;
hier ziet ge een smaakvol aangelegd plein; elders ruischen overvloedig
springende fonteinen: overal ruimte, licht, groote afmetingen. Ondanks
de groote natuurlijke voordeelen der ligging--Fiume is de natuurlijke
haven voor Hongarije, het Banaat en Kroatie, allen hetzij koren-
hetzij boschrijke landen;--heeft de stad toch niet aan de verwachting
der Hongaren beantwoord, ook niet nadat men haar door spoorwegen
met Agram en Laibach verbonden heeft. De oostenrijksch-hongaarsche
regeering heeft zich de zwaarste offers getroost om haar te verfraaien
en haar eene goede haven te bezorgen. Desniettemin verkeert de handel,
ook volgens officieele opgaven, hier in kwijnenden toestand en neemt
de in- en uitvoer af.

In de andere steden langs de kust, die wij bezocht hebben eer wij
te Fiume kwamen, herkent men nog altijd onder het officieele masker,
door de tegenwoordige regeering voorgebonden, de oude venetiaansche
kolonie, waar de republiek, na eene heerschappij van vier of vijf
eeuwen, niet alleen onmiskenbare sporen en karakteristieke monumenten
heeft achtergelaten, maar ook aan alles, aan menschen en dingen, dat
onuitsprekelijk bevallige en bekoorlijke gegeven, dat in Italie wel
in de lucht schijnt te zitten en een onvervreemdbaar erfdeel van dat
gezegend land en zijne kinderen is. Hier daarentegen is, althans voor
het uiterlijke, alles hongaarsch: hier vindt ge het Corso Deak, hot
plein Adamich, de Kossuthstraat, enz. De brouwerijen zijn monumentale
gebouwen; vlugge, handige buffetmeisjes met nette voorschoten, en
muziekanten met zwarte rokken zouden u in den waan brengen dat ge u
te Pesth bevindt. Even als te Weenen en in Hongarije, is ook hier met
ieder hotel een restauratie verbonden; de regeling van de etensuren
is dezelfde als daar ginds, en in de koffiehuizen ziet ge aan bijna
ieder tafeltje kaartspelers, even als in de magyaar