einsche kolonien te Lissa en Trau
aantastten. Dezen riepen de hulp in van den Senaat, en nu begon een
reeks van oorlogen, die honderd-vijftig jaar lang voortduurden; wel een
bewijs, dat de Romeinen hier met een dapper en energiek ras te doen
hadden. Agrippa, Tiberius, Germanicus, Octavius-Augustus moesten het
land voet voor voet veroveren; in het negende jaar der christelijke
jaartelling was geheel Dalmatie eindelijk voor goed onderworpen aan
de heerschappij van het keizerlijke Rome. Tot dusver had het land
den naam gedragen van Illyrie; nu werd het Dalmatie genoemd, en daar
het ongehoorzaam was geweest aan het gezag der machtige metropolis,
moest het voortaan alle zelfstandigheid missen. Dit gemis werd echter
opgewogen door grooten bloei en ongekenden voorspoed; verder deelde
Dalmatie in de lotgevallen des rijks. Toen de barbaren uit het Oosten
naar het Westen drongen, vernielden zij op hun weg al die bloeiende en
prachtige steden, waarvan wij nog de verstrooide ruinen aanschouwen:
Scardona, Salona, Epidaurus, Nona, Promona en zoovele anderen.

Achter de Gothen en Avaren komen de Kroaten en de Serviers, die het
land onder zich verdeelen; dan komt Dalmatie onder de heerschappij
der grieksche Keizers; later, tijdens de oorlogen tusschen de
Turken en het wegstervende byzantijnsche rijk, nemen de Koningen van
Hongarije de plaats der Keizers in. Beurtelings oefent bijna iedereen
de heerschappij in Dalmatie uit: de Sarraceenen, de Venetianen,
de Napolitanen, zelfs de Genueezen; de piraten van Narenta richten
zulke verwoestingen aan, dat Venetie de Dalmatiers te hulp komt, en,
tot prijs voor deze bescherming, hun de onafhankelijkheid ontneemt.

Eerst bij het traktaat van 6 September 1669 echter, dat, door den
afstand van het eiland Kandia. een einde maakte aan den langdurigen
oorlog tusschen de Turken en de Venetianen, werd door Turkije de
souvereiniteit erkend van de republiek over het gansche kustland
van Cattaro tot aan de golf van Triest; van weerszijden worden
gevolmachtigden benoemd tot regeling van de grensscheiding. De
heerschappij van Venetie duurde, ondanks de pogingen van
enkele oproerige steden om het vreemde juk af te schudden,
driehonderd-vijftig jaar, tot op het traktaat van Campo-Formio,
den 17den October 1797 gesloten. Daarbij werden Istrie, Dalmatie,
de voormalige venetiaansche eilanden in de Adriatische-zee, Cattaro
en Venetie zelve aan den Keizer-Koning van Duitschland afgestaan. De
oostenrijksche heersc