heel
vernield.

Links van dit monument verrijst eene pyramide met verschillende
verdiepingen, voorzien van vier trappen, die naar de bovenste terrassen
voerden, waar de gebouwen geheel in puin liggen. Deze pyramide is
omringd door vertrekken van verschillende afmetingen, waarvan de deuren
of toegangen soms door pilaren in tweeen gescheiden zijn. De posten
en drempels der deuren zijn van steen, even als in het tweede paleis;
voor het meerendeel zijn die posten zeer goed bewaard gebleven.

Omtrent de geschiedenis van Kabah verkeeren wij niet ten eenemale in
het duister. Wij zeiden reeds, dat bij de verschijning der Spanjaarden,
Yucatan in verschillende onafhankelijke vorstendommen of heerlijkheden
was verdeeld. Maar een eeuw vroeger voerde de vorst van eene zekere
stad, Mayapan genoemd, den schepter over het geheele schiereiland:
hij had de aan zijn vorstendom grenzende gewesten onderworpen en,
als naar gewoonte, hunne hoofdsteden verwoest. De caciquen van de
Sierra, waartoe ook de vorsten van Kabah, Uxmal enz. behoorden,
waren onder de verwonnelingen.

De vorst van Mayapan kon zijn gezag alleen staande houden met behulp
van eene mexikaansche bezetting: dit geeft ons een datum. Wij
weten namelijk dat de Azteken schatplichtig waren aan den koning
van Azcapozalco, en dat zij eerst onder de regeering van Itzcoatl,
omstreeks het jaar 1425, hunne onafhankelijkheid herwonnen; dat zij
echter eerst onder de regeering van Montezuma I, omstreeks 1440,
invloed verwierven en veroverend optraden; zij konden dus eerst in
dezen tijd aan den vorst van Mayapan hulptroepen zenden.

Om zijne heerschappij te verzekeren en zijne vazallen in onderwerping
te houden, dwong de koning van Mayapan de hoofden der voornaamste
familien om als gijzelaars aan zijn hof te vertoeven; het juk der
overheersching drukte des te zwaarder en scheen te hatelijker, omdat
de overwinnaar steunde op de hulp van vreemde soldaten. De andere
vorsten sloten onderling een verbond, waaraan ook de bewoners van
de Sierra deelnamen; het kwam tot een oorlog; de koning van Mayapan
werd overwonnen en zijne stad geheel verwoest. De gevangen gehouden
caciquen keerden naar hunne woonsteden terug.

Dit geschiedde in 1420, volgens Landa; maar volgens Herrera, wiens
chronologie veel juister schijnt en door beter bewijzen gestaafd, in
1460. "Volgens hem verliepen er zeventig jaar tusschen de verwoesting
van Mayapan en de komst der Spanjaarden: Montejo nu hield van 1528
tot 1531