ur fanwl yn ei
gyfrifon. "Oblegid," meddai, "rhaid i mi fod yn fanwl iawn y tro yma
i'ch gosod chwi i lawr yn ol eich llawn werth, oblegid y prisiad yma sydd
i fod yn sylfaen i'r drefn newydd ag y mae fy meistr parchedig a
dirprwywyr y degwm wedi cytuno i sefyll ati o hyn allan." A darfu i'r
degymwr boliog, cyn symud o'r fan honno, ledu'i gount-book ar garreg y
wal, ac a'i bwt pensil black lead ferr fawr bron ddyblu degwm Cilhaul
Uchaf: a dyna oedd trydedd wobr John Careful am ei welliantau
amaethyddol.
Ymhen llai na mis ar ol hynny, daeth tri o briswyr heinyf craffus yn enw
y plwyf, a thros y festri fach, i edrych dros ffarm Mr. John Careful. Yr
oeddynt yn siriol ac yn siaradus iawn wrth ganmol ei thriniaeth a'i
threfn; a dywedent fod Mr. Careful yn haeddu tlws arian am y cae maip
uchaf, a sylwent fod ei gnwd gwenith yn hynod o lan ac o wastad, ond ei
fod braidd yn ysgafn: ac yna, ar ol sisial ychydig o eiriau yng
nghlustiau eu gilydd, a nodio, a wincio, a hwm-hamio, cryn dipyn, darfu
iddynt gofnodi i lawr yn eu llyfr godiad o naw punt at drethoedd plwyfol
Mr. Careful, heb ofyn iddo gymaint ag un gofyniad, na cheisio ganddo un
gair o eglurhad am ddim o hanes y ffarm, nac o'r draul a gymerodd i'w
gwella; a dyna oedd ei bedwaredd wobr amer welliantau amaethyddol yn
Nghilhaul Uchaf. Yr oedd rhai o'r cymydogion cyfrwysaf a hwyaf eu pennau
yn awgrymu y dylasai John Careful fod wedi cyrchu ychydig o French Brandy
i'r ty erbyn dyfodiad bol y degymwr heibio, ac y buasai yn burion peth
fod ganddo alwyn o gwrw da wrth law pan oedd y priswyr yn gwneyd i fyny
eu cyfrif o werth ei dyddyn.
Yn lled hwyr brydnawn y dydd ar ol hynny, daeth Peggy Slwt Slow, gwraig
yr hen Ned Slow, at y drws; ac wedi gwneyd wyneb hir hyll crychiog,
dywedodd fod Ned yn methu cael dim gwaith er's llawer dydd, a'u bod heb
yr un tamaid o fwyd yn y ty; a bod yr hyn a oedd Ned wedi gardota iddynt
ddydd Sadwrn, a dydd Sul, a dydd Llun, yn y cwm draw wedi darfod; a'i bod
hi wedi cymeryd i fyned drwy y cwm yma heddyw, mewn gobaith o gael tipyn
bach i'w cadw hwy a'r plant yn fyw dan ddydd Sadwrn, pan y cai eu merch
hynaf Pol (os gallent gael ei hesgid oddiwrth y cobbler heb dalu am ei
thrwsio) neu ynte y cai ei brawd Bob fyned i lawr y dyffryn i gardota
ychwaneg iddynt: a chwanegai Peggy ei bod yn mawr obeithio y caent eu
henwau i lyfr y plwyf yn y festri nesaf, oblegid fod Squire Three X Tap
yn bur hoff o Ned ac o'r bachgen hynaf, am fod y ddau mor barod i
|