r, cymydogol; ond y maent yn GAPELWYR pur
dynion."

"Wel, beth er hynny, yr oedd eu hynafiaid yn gapelwyr tynion, ond yr
oeddynt yn denantiaid rhagotol."

"Ie, dichon eu bod, my lord, ond nid oedd y tadau ddim mor ystyfnig, ddim
yn agos mor dynion, a'r bobl yma. Nid yw y bobl yma ddim yn myned i'r
Eglwys hyd yn nod a'r wyl y Groglith, nac ar Sul y Pasg, nac ar ddydd lau
y Dyrchafael, nac ar ddydd Nadolig ein Harglwydd, na dydd puredigaeth y
fendigedig; forwyn, na dydd y santeiddlan wirioniaid, na dydd cydfrad y
Papistiaid, na dydd merthyrolaeth y brenin Siarles, na dydd adferiad y
brenhinol deulu, na dydd St. Bartholomeus, na dydd St. Andreas, nac un
dydd gwyl arall."

"Da iawn genyf eich bod chwi a'm stewardiaid eraill yn meddwl mor barchus
am ordinhadau crefydd, ac yn dwyn y fath sel dros yr Eglwys. Diau eich
bod yn cael ymgeledd gwerthfawr i'ch cyflwr ar ei gwyliau santaidd.
Attolwg, a fuoch chwi yn yr Eglwys ar y gwyliau a enwasoch?"

"Beth, my lord, ddarfu i chwi ofyn yn awr?"

"Gofyn a fuoch chwi yn yr Eglwys ar wyl y Groglith, ac ar wyl y Pasg?"

"Y Groglith a'r Pasg ydych chwi yn ddweyd, my lord?"

"Wel, ie, y Groglith a'r Pasg. A fuoch chwi yn yr Eglwys y dyddiau
hynny?"

"Y Groglith a'r Pasg! jaist,--gadewch i mi gofio? Yn--yn--yn yr
Eglwys;--naddo, jaist, my lord, darfu i mi ddarllen y llithiau a'r
gweddiau gartref foreu Sul y Pasg; ac yr oedd acw dipyn o'r tannau ac o'r
dawns gan y bobl ieuainc acw ddydd y Groglith; ac yr oedd eu mam am i mi
aros gartref gyda hwy."

"Wel, fuoch chwi yn yr Eglwys wyl y Dyrchafael?"

"Yn wir, my lord, y mae hynny yn rhy anhawdd i mi gofio yn awr."

"Wel, fuoch chwi yn yr Eglwys y Sul diweddaf?"

"Y Sul diweddaf--aroswch chwi, pryd yr oedd hynny hefyd;--na, jaist, my
lord, yr oeddwn i yn bur gwla gan gur yn fy mhen ar ol cinio lled hwyr y
dydd Sadwrn o'r blaen. Yn wir-ionedd-i, my lord, yr oeddwn i wedi hollol
fwriadu myned i'r biegeth fore gwyl merthyrolaeth Sant Siarles, oblegid
yr oeddwn i am gael clywed pregeth yn iawn ar y testun hynny; ond yr oedd
hi mor ofnadwy o oer, fel y gwyddoch chwi, yn niwedd Ionawr, fel y buasai
yn ddigon am fywyd undyn i fyned i'n Heglwys ni y bore hwnnw. Yr wyf fi,
my lord, yn ceisio myned i'r Eglwys bob amser ag y gallaf, ond gwyddoch
ei bod yn llawer haws i'r tenantiaid fyned nag ydyw i mi fyned. Nid oes
ganddynt hwy ddim gofalon i'w rhwystro, ac y maent yn ddigon cryfion i
ddal pob tywydd; ac y maent yn medru myned i'w cy