adael iddynt fyned i America."
Y newydd nesaf a glywodd teulu y Carefuls oedd fod y ffarm wedi ei gosod
i Mr. Jacob Highmind; ac felly darfu iddynt barotoi yn ddiwyd, ond yn
ddistaw, tuag at eu mordaith; a darfu i dros bymtheg ar hugain o
grefftwyr a llafurwyr goreu y gymydogaeth ymfudo ymaith gyda hwy.
Ychydig ddyddiau cyn eu hymadawiad, galwodd Mr. Careful yn swyddfa y
steward ar y Green; ond pan ydoedd yn sefyll wrth y drws, ac yn curo,
gwelodd y steward ochr ei wyneb drwy gil y ffenestr, a chyflym ymguddiodd
allan o'r swyddfa, gan roddi awgrym a'i fys ac a'i lygad i'r clercod i
ddweyd wrth John Careful ei fod ef oddicartref. Wrth glywed fod y
steward oddicartref, gofynnodd John Careful i'r clercod a oedd Mrs.
Steward gartref? Atebodd y clerc uchaf ei bod, ond ei bod wedi cael yr
influenza mor ddrwg fel nas medrai ddyfod o'i hystafell.
"Yr wyf yn meddwl eich bod yn camgymeryd," ebe'r hen ffarmwr dan ledwenu,
"oblegyd mi welais i ei gefn ef, ac mi welais ei hwyneb hithau y foment
yma i lawr yn y breakfast-room."
"Yn enw pob dyn," ebe'r clerc, "ond os ydynt hwy yn y breakfast-room,
dichon y daw ef i mewn yma bob yn dipyn: ellwch chwi aros nes y daw?"
"Nac allaf; nid oes genyf fi ddim busnes o ddim pwys ag ef yn awr. Yr
wyf fi wedi talu fy holl gyfrifon iddo, a'u talu oll yn eu diwrnod. Nid
oeddwn i ddim ond galw wrth y drws i roi fy nghompliments iddo with
ymadael. Gellwch chwi, os gwelwch yn dda, wneuthur hynny drosof fi; a
dywedwch wrtho, os pery business y stewardiaid i fyned wysg ei din, ac ar
i lawr, yn y wlad yma, fel y mae yn myned yn awr, y gwnaf fi fy ngoreu i
gael gwaith neu ffarm iddo yn America. Y mae business y stewardio wedi
gweithio ei hun allan yn hollol mewn parthau helaeth o'r Iwerddon, ac
mewn rhai conglau o Gymru a Lloegr hefyd; ac os bydd y steward, neu ei
hen weddw, neu rai o'i blant, yn dymuno i mi a'm plant chwilio am ffarm
dda iddynt yn y gorllewin pell, y gwnawn i unrhyw gymwynas felly iddynt
ag fydd yn ein gallu.
Yr oedd y steward a'i wraig yn y passage yn clywed yr ymddiddan yma; a
chydag i'r hen ffarmwr droi ei gefn o'r swyddfa, daeth y steward i mewn,
a dywedodd gyda swn gofid ei bod yn ddrwg iawn ganddo na buasai yn gofyn
i'r hen ddyn ddyfod i mewn i'r ty i gael gwydriad ffarwel. "Oblegid,"
meddai'r steward, "y mae John Careful mewn gwirionedd yn ffarmwr da, ac y
mae ei blant yn rhai pur weithgar, a'r unig beth oedd yn eu gwneyd mor
atgas yn ein ty ni, gyda Mrs. Steward,
|