tegen dien eenen misdadiger, die
de kas der armen niet gespaard heeft. Maar Abraham gaat met vader en
vrouw ter kerk en beijvert zich, om er nederig uit te zien.
Eene voortzetting van _Fortuna_ is _Sankt-Hans Fest_. Maar daartusschen
ligt een boekje, dat in den gedachtengang een overgangslid vormt. Naast
de school werd in _Gift_ de kerk geschetst als een der machten, die de
zelfstandigheid in den mensch dooden en hem tot een kruipenden egoist
maken. De logica van zijn gedachtengang en zijn persoonlijke ervaringen
brengen nu den dichter er toe, een hoofdaanval op de staatskerk en hare
dienaars te richten. Op de school volgt de confirmatie, op _Gift_ en
_Fortuna_ volgt _Sne_.
_Sne_ is een oorlogsverklaring. Het boek brengt den strijd tusschen oud
en nieuw van de stad naar het platteland, naar het heiligste der
heiligen--de dorpspastorie. Daar zit de sterke predikant van den ouden
stempel, wiens dagbladartikelen den zondaar doen sidderen als zijn
preeken en bij hem zelf het geloof wakker houden, dat hij aan de
geestelijke beweging van zijn tijd deelneemt. Gevreesd is hij meer dan
bemind; gerespecteerd als een afgod. Het gezin is gehoorzaam en
bescheiden; stil gaat de vrouw door huis; _zijne_ hooge gedachten kan
zij niet volgen; maar zij zorgt, en zij is onrustig, als er niets te
zorgen valt. Daar zit hij--en wordt weerstaan door een jong meisje, dat
van theologie even weinig begrip heeft als van gehoorzaamheid, de
verloofde van zijn zoon. En het voorwerp van hun twist is hij--Johannes,
die niet kan gelooven, wat zijn vader gelooft, die tegen den spot der
spotters niet is opgewassen, maar evenmin tegen den sterken wil van
zijn vader, die Gabriele liefheeft en droomt van een verzoening tusschen
het oude en het nieuwe. Het is eene tweede uitgave van Abraham Lovdal.
Zulk een verzoening houdt Kielland voor onmogelijk. Maar hij gelooft ook
niet aan een snelle overwinning van nieuwe gedachten in zijn land. Alle
reactionnaire machten slaan de handen ineen, om de opkomst van iets
nieuws met geweld tegen te houden. En het gevolg is een doodsche
stilheid, een rust als die des grafs.
Dat is de gedachte, die _Sankt-Hans Fest_ beheerscht. Kielland laat hier
de geheele maatschappij, waarin hij leeft, nog eens de revue passeeren
en resumeert. Daarom treden personen uit verschillende romans op:
Abraham Lovdal, Morten Kruse, bankchef Christensen uit _Gift_ en
_Fortuna_, Thomas Randulf, een nakomeling van een der vrienden van
schipper
|