eft men dus in tegenstelling met de romans van Kielland te doen met
een geval, waarin de tendentie zoozeer de overhand heeft, dat het boek
daardoor geheel buiten het kader der kunstwerken valt. Maar nu deed de
regeering het domste, wat eene regeering in zulk een geval kan doen: zij
legde beslag op het boek en liet den schrijver tot gevangenisstraf
veroordeelen. Dit heeft aanleiding gegeven tot groote opschudding. Er
werd heftig gediscussieerd, en er ontstond een heele boheme-litteratuur.
Vermoedelijk zou deze toch wel gekomen zijn, daar de tijd er rijp voor
was, maar waarschijnlijk zou de strijd een minder heftig karakter hebben
aangenomen. Wij hebben echter geen reden, om er over te klagen, want de
zedelijkheidsdiscussie heeft aanleiding tot meer dan een kunstwerk
gegeven. Wij zullen deze discussie hieronder nog in een ander verband
ontmoeten. Maar Jaeger's boek heeft ook nagewerkt. De neiging tot
schildering van het geslachtsleven in zijn abnormale vormen bij sommige
schrijvers, die omstreeks 1890 optreden, houdt ongetwijfeld verband met
_Fra Kristiania Bohemen_. Hier is Jaeger's roman misschien minder een
voorbeeld dan een voorbode, een teeken van iets, dat in opkomst is. Ook
zijn onverbloemde persoonlijke verhouding tot de stof wijst naar het
aankomend individualisme.

Hans Jaeger heeft later nog meer boeken geschreven, die insgelijks een
zeer subjectieven geest ademen, maar die minder indruk gemaakt hebben.
Over geslachtelijke afdwalingen handelt ook _Syk Kjaerlighet_ (Zieke
Liefde) van 1893. Zijn laatste boek _Anarkismens Bibel_ is van 1910. Hij
behoorde tot de ongelukkigen zonder stuur, te onafhankelijk, om zich in
de maatschappij te schikken, niet sterk en begaafd genoeg, om
hemelstormers te worden.

Wanneer wij aan Arne Garborg in dit hoofdstuk de laatste plaats geven,
ofschoon hij in beteekenis een der allereersten is en ook chronologisch
tot de ouderen behoort, is de reden deze, dat zijn allerbelangrijkste
werken toch tot een jongere periode behooren en ook een anderen geest
ademen. Ook bij andere dichters, die een langen tijd van productie gehad
hebben, vinden wij in verschillende tijden verschillende denkbeelden.
Maar bij geen heeft een zoo sterke omslag en daarbij vernieuwing plaats
als bij Garborg. Men kan hier precies de grens aangeven tusschen de
werken, die tot de eene, en die tot de andere groep behooren.

Garborg (geb. 1851) is een boerenzoon uit het landschap Jaederen, het
achterland van Stavanger