indt, bijt ze dit
uit. Dus in de smalle voren, die de naald in het bedekkende laagje heeft
getrokken. Na eenigen tijd wordt de vitriool afgegoten, de koperplaat
door verwarming ontdaan van de was, en alsnu vertoont ze de figuur, door
den teekenaar in de zachte stof ontworpen, doch thans in het harde
metaal onvergankelijk ingevreten.
Met behulp van eene inktrol bedekt hij haar met inkt, wrijft haar met
een lap weer schoon, maar draagt zorg, den inkt niet te verwijderen, die
in de diepte van de lijnen zit. Deze zal, bij het afdrukken op een blad
papier, de teekening te zien geven, juist even los en zwierig, als ze in
de was geteekend is, maar in spiegeld beeld. Want door het afdrukken
wordt de voorstelling omgekeerd.
Van eene ets worden door den teekenaar een groot aantal exemplaren
vervaardigd. Daar ze voor den handel bestemd zijn, en de liefhebbers ze
gelijkstellen met oorspronkelijke teekeningen, kunnen ze eene ruime
bron van inkomsten zijn. Er is er een afkomstig van Rembrandt, die
"honderguldenblad" heet, omdat elke afdruk den prijs van honderd gulden
opbracht!
De geetste koperplaat blijft voor latere afdrukken bewaard. Het komt
meermalen voor, dat de etser na eenigen tijd met zijn werk niet meer
tevreden is. Hij tracht dan in de plaat wijzigingen aan te brengen. Er
heeft zeker geen kunstenaar bestaan, die hiervan zoo de geheimen kende,
als Rembrandt.
De veranderingen, aangebracht in het portret van een vriend, den
schilder Jan Asselijn, hebben aanleiding gegeven tot eene vermakelijke
vergissing.
In de verschillende musea en kunstverzamelingen bevinden zich twee
soorten van afdrukken van dit portret; ook in de achttiende eeuw
verhandelde men reeds exemplaren van Asselijn _met_ den ezel en
exemplaren van Asselijn _zonder_ den ezel. Op dezen staat de schilder
afgebeeld naast een tafeltje met boeken, op genen wordt de achtergrond
gevormd door een houten schildersezel, waar een paneel of een doek op
staat, dat arbeid van den kunstbeoefenaar moet voorstellen.
Er werd in de achttiende eeuw druk in deze en dergelijke etsen
gehandeld. Liefhebbers waren niet tevreden, als ze een Asselijn bezaten;
ze moesten er een exemplaar "Asselijn met den ezel" bij hebben; soms
liepen ze alle kunsthandelaren af, om een te krijgen.
[Illustration: Asselijn met den ezel. Asselijn zonder den ezel.]
Een Duitsch prentenkoopman had al meermalen vraag gehad naar een
"Asselijn met den ezel", en tot zijn verdriet steeds neen moeten
|