aren de voorwaarden betrekkelijk de gelijkheid van
't getal volksvertegenwoordigers, en hetgeen in 't bijzonder de katholieken
niet konden aannemen was de gewetensvrijheid. Wat juist bijdroeg tot de
scheiding tusschen Noord en Zuid, alhoewel de Mogendheden aan Willem de
volkomen samensmelting van de twee landen opgedragen hadden, was de
gelijktallige volksvertegenwoordiging en het aanstellen van twee
hoofdsteden, Brussel en den Haag, waar afwisselend de Staten zouden
zetelen, alsof de keus van Antwerpen zich niet had moeten opdringen.

* * * * *

Nauwelijks had Willem, den 21en September 1815, te Brussel zijn eed
afgelegd en zijn plechtige inhuldiging gevierd, of een hardnekkig verzet
werd door de Belgische bisschoppen tegen art. 190 en 191 van de Grondwet
begonnen.

De inrichting van de katholieke kerk in Belgie was sedert jaren door
Napoleon's Concordaat geregeld. Tijdens het Voorloopig Bestuur had men
besloten dat de kerkelijke zaken in de handen der geestelijken zouden
blijven. Den 26en Mei 1814 was de vurige Maurits de Broglie, een zoon van
den Franschen maarschalk van dien naam, naar zijn bisdom Gent teruggekeerd,
gestaald door den langen weerstand dien hij den machtigen Keizer had
geboden. Die vreemdeling, teleurgesteld omdat Belgie aan de heerschappij
van de Bourbons, die krachtdadige beschermers van de geestelijkheid,
ontsnapte, en in beginsel een protestantschen vorst vijandig, onderhield
gedurende zes jaren een zeer gevaarlijke gisting onder de Belgische
onverdraagzame en dweepzieke katholieken. Reeds den 8en October 1814 deed
hij door zijnen vicaris-generaal, den Franschman Lesurre, een memorie
opstellen, gericht tot de afgevaardigden op het Congres van Weenen. Daarin
vroeg hij: de teruggave aan de geestelijkheid en aan de kloosters van al
hunne oude voorrechten, de herstelling van de tienden en van de kerkelijke
rechtbanken, de toekenning van het bestuur van het onderwijs aan de
prelaten, het verbod van oprichting van protestantsche tempels; maar hij
liet nochtans toe, dat de vorst binnen zijn paleis de protestantsche
godsdienstoefeningen mocht houden. De leden van het Weener Congres lieten
dit stuk natuurlijk zonder antwoord.

Wij hebben gezien hoe heftig Maurits de Broglie het volgende jaar het
ontwerp van de Grondwet bestreed. Door talrijke edellieden en door de
reactionnaire partij in 't algemeen ondersteund, voerde de geestelijkheid
een hevigen strijd tegen de Grondwet