t behoud
dier eerwaardige monumenten en voor de kunst in 't algemeen. Geen kerk of
raadhuis of welk ander belangrijk gebouw, of het wordt met zorg hersteld,
om de schade of den wansmaak, door vandalisme aangebracht, te doen
verdwijnen. Dit is een gevolg van den eerbied, dien de Belg in 't algemeen
gevoelt voor de overblijfselen van zijn verleden, van zijn dankbaarheid
voor 't roemrijk voorgeslacht. De prachtige kathedralen met hun hooge
torens, de rijkversierde raad- en gildehuizen, de zware steenen belforten
en uitgestrekte hallen, zijn het niet als zoovele sprekende getuigen van
zijn kunst- en godsdienstzin, van de macht en den rijkdom onzer steden? Elk
van hen stelde er een eer in, haar schepenhuis te bouwen naar een eigen
zelfstandig plan. Het is als burger van een stad, als lid van de eene of
andere gilde, dat de Belg bewust is van zijn gehechtheid aan zijn land.

De eerste groote steden, die de reiziger ontmoet als hij, komende uit
Duitschland, de Belgische grens overschrijdt, zijn het nijverige Verviers
(52,500 inw.) met talrijke laken- en wolfabrieken, en Luik (171,000 inw.),
het middelpunt der steenkool- en ijzerindustrie, en in bevolking de derde
stad van 't rijk. De omstreken nemen een belangrijk deel aan haar groote
bedrijvigheid, o. a. Seraing (40,000 inw.), met zijn grootsche inrichtingen
en machtige ijzerfabrieken, evenals zijn kristal- en glasblazerijen van
_Val St-Lambert_. Die ontzaglijke metaal-industrie, waarvan de gebroeders
_Cockerill_ de scheppers waren, dankt ons land aan koning Willem I, die hun
het domein, het vroegere zomerverblijf der prins-bisschoppen van Luik, voor
dit doel afstond (1817). In 1821 trad te Seraing de eerste hoogoven in
werking, die de stuwkracht werd onzer ijzerindustrie, welke in onzen tijd
zulke ontzettende uitbreiding heeft genomen.

Spoedig verlaten we het Waalsch gebied. Ten noorden in de provincie Limburg
liggen de oude Vlaamsche steden Tongeren en St.-Truiden, verder Hasselt en
Maaseik. Tongeren (9,000 inw.) ontleent zijn naam aan den Germaanschen
volksstam, die zich hier kwam vestigen op de plaats der Aduatieken en
Eburonen, die Caesar had doen uitroeien. Het standbeeld van Ambiorix op de
Markt herinnert ons aan een der glorierijkste feiten van het begin onzer
geschiedenis. Evenals Tongeren had St.-Truiden (13,700 inw.) veel te lijden
en werd herhaaldelijk verwoest. Men beweert dat zij de geboorteplaats is
van _Gerhard van Rile_, den eersten bouwmeester der statige do