timens praecipitium; et {87} suspendio magis necabar. Volebam
enim eorum quae non viderem ita me certum fieri, ut certus essem quod
septem et tria decem sint. Neque enim tam insanus eram, ut ne hoc quidem
putarem posse comprehendi; sed sicut hoc, ita caetera cupiebam, sive
corporalia quae coram sensibus meis non adessent; sive spiritualia, de
quibus cogitare nisi corporaliter nesciebam. Et sanari credendo
poteram[133], ut purgatior acies mentis meae dirigeretur aliquo modo in
veritatem tuam semper manentem, et ex nullo deficientem. Sed sicut evenire
assolet ut malum medicum expertus, etiam bono timeat se committere; ita
erat valetudo animae meae, quae utique nisi credendo sanari non poterat, et
ne falsa crederet, curari recusabat; resistens manibus tuis, qui
medicamenta fidei confecisti, et sparsisti super morbos orbis terrarum, et
tantam illis auctoritatem tribuisti.

[Sidenote: V. De sacrorum Librorum auctoritate et necessario usu.]

7. Ex hoc tamen quoque jam praeponens doctrinam catholicam, modestius ibi
minimeque fallaciter sentiebam juberi ut crederetur quod non demonstrabatur
(sive esset quid, sed cui forte non esset, sive nec quid esset[134]), quam
illic temeraria pollicitatione scientiae credulitatem irrideri; et postea
tam multa fabulosissima et absurdissima, quia demonstrari non poterant,
credenda imperari[135]. Deinde paulatim tu, Domine, {88} manu mitissima et
misericordissima pertractans et componens cor meum, consideranti quam
innumerabilia crederem quae non viderem*, neque cum gererentur adfuissem;
sicut tam multa in historia gentium[136], tam multa de locis atque urbibus
quae non videram, tam multa amicis, tam multa medicis, tam multa hominibus
aliis atque aliis; quae nisi crederentur, omnino in hac vita nihil
ageremus[137]; postremo, quam inconcusse fixum {89} fide retinerem, de
quibus parentibus ortus essem, quod scire non possem, nisi audiendo
credidissem: persuasisti mihi, non qui crederent Libris tuis, quos tanta in
omnibus fere gentibus auctoritate fundasti[138]; sed qui non crederent esse
culpandos, nec audiendos esse, si qui forte mihi dicerent: Unde scis illos
Libros unius veri et veracissimi Dei spiritu esse humano generi
ministratos? Idipsum enim maxime credendum erat, quoniam nulla pugnacitas
calumniosarum quaestionum, per tam multa quae legeram inter se
confligentium philosophorum, extorquere mihi potuit ut aliquando non
crederem, te esse quidquid esses quod ego nescirem; aut administratione