enim ille post illa
verba proripuit se ex fovea tam alta, qua libenter demergebatur, et cum
miserabili voluptate* caecabatur; et excussit animum forti temperantia, et
resiluerunt omnes Circensium sordes ab eo, ampliusque illuc non accessit.
Deinde patrem reluctantem evicit, ut me magistro uteretur: cessit ille
atque concessit. Et audire me rursus incipiens, illa mecum superstitione
involutus est, amans in Manichaeis ostentationem[140] continentiae, quam
veram et germanam putabat. Erat autem illa vecors et seductoria, [Sidenote:
Prov. 6, 26. Sabat.]_pretiosas animas captans_, nondum virtutis {93}
altitudinem scientes tangere, et superficie decipi faciles, sed tamen
adumbratae simulataeque virtutis.

[Sidenote: VIII. Alypius capitur insania ludorum gladiatoriorum, a quibus
antea abhorruerat.]

13. Non sane relinquens incantatam sibi a parentibus terrenam viam, Romam
praecesserat, ut jus disceret; et ibi gladiatorii spectaculi hiatu
incredibili et incredibiliter abreptus est. Cum enim aversaretur et
detestaretur talia, quidam ejus amici et condiscipuli, cum forte de prandio
redeuntibus pervius esset*, recusantem vehementer et resistentem, familiari
violentia duxerunt in amphitheatrum, crudelium et funestorum ludorum
diebus, haec dicentem: "Si corpus meum in illum locum trahitis, et ibi
constituitis; numquid et animum et oculos meos in illa spectacula potestis
intendere? Adero itaque absens, ac sic et vos et illa superabo." Quibus
auditis, illi nihilo secius eum adduxerunt secum, idipsum forte explorare
cupientes, utrum posset efficere. Quo ubi ventum est, et sedibus quibus
potuerunt locati sunt, fervebant omnia immanissimis voluptatibus. Ille
clausis foribus oculorum, interdixit animo ne in tanta mala procederet;
atque utinam et aures obturavisset! Nam quodam pugnae casu, cum clamor
ingens totius populi vehementer eum pulsasset, curiositate victus, et quasi
paratus quidquid illud esset, etiam visum contemnere et vincere, aperuit
oculos; et percussus est graviore vulnere in anima, quam ille in corpore,
quem cernere concupivit; ceciditque miserabilius quam ille quo cadente
factus est clamor qui per ejus aures intravit, et reseravit ejus lumina, ut
esset qua feriretur et dejiceretur audax adhuc potius quam fortis animus,
et eo infirmior quo de se praesumpserat, qui debuit de te. Ut enim vidit
illum sanguinem, immanitatem simul ebibit, et non se avertit, sed fixit
aspectum; et hauriebat furias, et nesciebat, et delectabatur sc