lus aeternus es, non
post innumerabilia spatia temporum coepisti operari; quia omnia spatia
temporum, et quae praeterierunt et quae praeteribunt, nec abirent nec
venirent, nisi te operante et manente[170].

[Sidenote: XVI. Omnia bona, licet quibusdam non apta.]

22. Et sensi expertus non esse mirum, quod palato non sano poena est panis,
qui sano suavis est; et oculis aegris odiosa lux, quae puris amabilis. Et
justitia tua displicet iniquis; nedum vipera et vermiculus, quae bona
creasti, apta inferioribus creaturae tuae partibus: quibus et ipsi iniqui
apti sunt, quanto dissimiliores sunt tibi; apti autem superioribus, quanto
similiores fiunt tibi. Et quaesivi quid esset iniquitas, et non inveni
substantiam: sed a summa substantia, te Deo, detortae in infima* voluntatis
perversitatem, [Sidenote: Eccli. 10, 10.]_projicientis intima sua_[171], et
tumescentis foras.

[Sidenote: XVII. Quae retardent a cognitione divinorum.]

23. Et mirabar quod jam te amabam, non pro te phantasma. Et non instabam*
frui Deo meo, sed rapiebar ad te decore tuo, moxque diripiebar abs te
pondere meo, et ruebam in ista cum gemitu: et pondus hoc, consuetudo
carnalis. Sed mecum erat memoria tui, neque ullo modo dubitabam esse cui
cohaererem, sed nondum me esse qui cohaererem: [Sidenote: Sap. 9,
15.]_quoniam corpus quod corrumpitur, aggravat animam; et deprimit terrena
inhabitatio sensum multa cogitantem_. Eramque certissimus quod [Sidenote:
Rom. 1, 20.]_invisibilia tua, a constitutione mundi, per ea quae facta
sunt, intellecta conspiciuntur; sempiterna quoque virtus et divinitas tua_.
Quaerens enim unde approbarem pulchritudinem corporum, sive coelestium,
sive terrestrium; et quid mihi praesto esset integre de mutabilibus
judicanti, et dicenti, Hoc ita esse debet, illud non ita: hoc ergo quaerens
unde judicarem, cum ita judicarem, inveneram incommutabilem et veram
veritatis aeternitatem, supra mentem meam commutabilem. Atque ita gradatim
a corporibus ad {119} sentientem per corpus animam; atque inde ad ejus
interiorem vim, cui sensus corporis exteriora nuntiaret, quousque possunt
bestiae: atque inde rursus ad ratiocinantem potentiam ad quam refertur
judicandum quod sumitur a sensibus corporis. Quae se quoque in me
comperiens mutabilem, erexit se ad intelligentiam suam; et abduxit
cogitationem a consuetudine, subtrahens se contradicentibus turbis
phantasmatum[172], ut inveniret quo lumine aspergeretur[173], cum sine ulla
dubitatione clamaret incomm