itatem, diuinum uero "nunc" permanens neque mouens
sese atque consistens aeternitatem facit; cui nomini si adicias "semper,"
facies eius quod est nunc iugem indefessumque ac per hoc perpetuum cursum
quod est sempiternitas.
Rursus habere uel facere eodem modo; dicimus enim "uestitus currit" de
homine, de deo "cuncta possidens regit." Rursus de eo nihil quod est esse
de utrisque dictum est, sed haec omnis praedicatio exterioribus datur
omniaque haec quodam modo referuntur ad aliud. Cuius praedicationis
differentiam sic facilius internoscimus: qui homo est uel deus refertur ad
substantiam qua est aliquid, id est homo uel deus; qui iustus est refertur
ad qualitatem qua scilicet est aliquid, id est iustus, qui magnus ad
quantitatem qua est aliquid, id est magnus. Nam in ceteris praedicationibus
nihil tale est. Qui enim dicit esse aliquem in foro uel ubique, refert
quidem ad praedicamentum quod est ubi, sed non quo aliquid est uelut
iustitia iustus. Item cum dico "currit" uel "regit" uel "nunc est" uel
"semper est," refertur quidem uel ad facere uel ad tempus--si tamen interim
diuinum illud semper tempus dici potest--sed non quo aliquo aliquid est
uelut magnitudine magnum. Nam situm passionemque requiri in deo non
oportet, neque enim sunt.
Iamne patet quae sit differentia praedicationum? Quod aliae quidem quasi
rem monstrant aliae uero quasi circumstantias rei quodque illa quidem[19]
ita praedicantur, ut esse aliquid rem ostendant, illa uero ut non esse, sed
potius extrinsecus aliquid quodam modo affigant. Illa igitur, quae aliquid
esse designant, secundum rem praedicationes uocentur. Quae cum de rebus
subiectis dicuntur, uocantur accidentia secundum rem; cum uero de deo qui
subiectus non est, secundum substantiam rei praedicatio nuncupatur.
[19] quidem _vulg._; quae _codd. opt._
IV.
There are in all ten categories which can be universally predicated of
things, namely, Substance, Quality, Quantity, Relation, Place, Time,
Condition, Situation, Activity, Passivity. Their meaning is determined
by the contingent subject; for some of them denote substance in making
predication of other things, others belong to the class of accidents.
But when these categories are applied to God they change their meaning
entirely. Relation, for instance, cannot be predicated at all of God;
for substance in Him is not really substantial but supersubstantial. So
with quality and the other possible attributes, of w
|