piscit.]

24. Cum enim non satagerem discere quae dicebat, sed tantum quemadmodum
dicebat audire (ea mihi quippe jam {80} desperanti ad te viam patere
homini, inanis cura remanserat), veniebant in animum meum simul cum verbis
quae diligebam, res etiam quas negligebam. Neque enim ea dirimere poteram.
Et dum cor aperirem ad excipiendum* quam diserte diceret, pariter intrabat
et quam vere diceret, gradatim quidem. Nam primo etiam ipsa defendi posse
mihi jam coeperant videri; et fidem catholicam, pro qua nihil posse dici
adversus oppugnantes Manichaeos putaveram, jam non impudenter asseri
existimabam; maxime audito uno atque altero, et saepius aenigmate soluto de
Scriptis veteribus; ubi, cum ad litteram acciperem, occidebar*
spiritaliter. Itaque plerisque illorum librorum expositis locis, jam
reprehendebam desperationem meam, illam duntaxat qua credideram Legem et
Prophetas detestantibus atque irridentibus[126] resisti omnino non posse.
Nec tamen jam ideo mihi catholicam viam tenendam esse sentiebam, quia et
ipsa poterat habere doctos assertores suos qui copiose et non absurde
objecta refellerent; nec ideo jam damnandum illud quod tenebam, quia
defensionis partes aequabantur. Ita enim Catholica non mihi victa
videbatur, ut nondum etiam victrix appareret.

25. Tunc vero fortiter intendi animum, si quo modo possem certis aliquibus
documentis Manichaeos convincere falsitatis. Quod si possem spiritualem
substantiam cogitare, statim machinamenta illa omnia solverentur et
abjicerentur ex animo meo; sed non poteram. Verumtamen de ipso mundi hujus
corpore, omnique natura quam sensus carnis attingeret, multa probabiliora
plerosque sensisse philosophos, magis magisque considerans atque comparans,
judicabam. Itaque Academicorum more, sicut existimantur[127], dubitans de
omnibus atque inter omnia fluctuans, Manichaeos quidem relinquendos esse
decrevi: non arbitrans eo ipso tempore dubitationis meae in illa secta mihi
permanendum esse, cui jam nonnullos philosophos praeponebam; quibus tamen
{81} philosophis, quod sine nomine salutari Christi essent, curationem
languoris animae meae committere omnino recusabam. Statui ergo tamdiu esse
catechumenus in catholica Ecclesia mihi a parentibus commendata, donec
aliquid certi eluceret quo cursum dirigerem.

* * * * *

Hanc vitae partem summatim recenset Aug. in lib. de util. credendi (c.
8.) si forsan Honorato viam eandem inire persuadeat: quaedam autem