, ac aneddau'n wag,
Yn rhoi manwl air mynag,--
I un gwrdd ddwyn gwan yn gaeth,--
Iddo gael buddugoliaeth:
Ond llion mawrion am hyn
O ddialedd a ddilyn.
"Awr na feddyli, daw'r nef ddialydd,
Dy waed oera ar dywod y Werydd;
Cydwybod Iwfr wna dwrf cyn y derfydd,
Hon a'th boena--gyrr ddrain i'th obenydd;
Caiff Brython gwirion dan gerydd--fyw'n llon,
Eu muriau'n llawnion, a marw'n llonydd.
"A gwaeth nac oll a wnaethost,
Mewn du far mynni dy fost,--
Gwenaist pan gwelaist galon
Wiw a phur ar waew-ffon!
Ti ddigred, ni roist ddeigryn
Yn y lle yr wylwyd llyn!
Llanwaist gron goron a gwaed,
Ac arall yf y gorwaed!
Clyw'n swn!--mwd Bercley'n seinio, {26}
Dychryn i'w ganlyn ac O!
Marwol loesion bron Brenin,
Tan grafangau bleiddiau blin.
Hyfryd dduwiesau Hafren,
Pan glywant a wisgant wen.
Daw blwyddau llid a bloeddiad,
Du hin, ar warthaf dy had!
Clyw! ddolefau, briwiau bron,
O'r Twr Gwyn {27} mae'r taer gwynion;
Dy hilion, mewn du alaeth,
O dan gudd, leiddiaid, yn gaeth!
A mynych gwna cromeni
Y Twr cras watwor eu cri:
Ni adewir o'r diwedd
Wr o dy sil ar dy sedd.
"Ha! ha! 'r dwyrain egyr ei dorau,--
Ai cwrel sydd yn lliwio cyrrau
Creigydd, moelydd, a du gymylau?
Nage, gwawrddydd glan, eirian oriau,
Wiwber anwyl sydd ar y bryniau;
Gwelwch Gymru ar fynydd golau,
A'n iach wyrion o'i chylch yn chwarau,
(Rhos sy' o danynt ar sidanau,)
Hust! ust! ust!--mae'n dyfod i'm clustiau,
Gathl enwog oddiar ei thelynau,--
Cerddorion a Beirdd, heirdd eu hurddau,
Yn dorf bloeddiant,--'Wi! darfu blwyddau
Yr ochain anwar a chynhennau;'--
Par y don i'm hyspryd innau--roi llam,
Mwy e grychneidia'm gorwych nwydau.
"Daw dyddiau mad a diddan,
A mawr lwydd i Gymru lan;
Dyddiau bwrcaswyd iddi,
Ar dy ddichell dywell di;
O Dduw Ner daw'r hoewder hwn,
I'n Duw eilchwyl diolchwn:
Derfydd amser blyngder blin,
Curaw tymhestlog gerwin.
Daw hinon a daioni
O dy drais, na's tybiaist ti;
Bydd cof mewn gwledd am heddyw,
A chlod am it' fod yn fyw:
Iach amrant Lloegr a Chymru,
Daw'r ddwy-wlad mewn cariad cu;
Yna'n y ddwy mwy ni ddel,
I'w trefi helynt rhyfel;
Un llys fydd drwy'n hynys hon,
Una'i gwyr dan un goron;
Unant nerth, rhag rhyferthwy,
Un reddf ac un ddeddf i'r ddwy;
Un Duw arnynt, un deyrnas,
Un lluoedd, un floedd, un flas:
Gwelaf Frython, {28}--'rwy'n llonni,
Yn eistedd ar d'orsedd di!
Ac o ystlys a gwestle,
Y gyllell hir gyll ei lle:
A o gof ymladdau gant,
Eu hing hefyd anghofiant;
Cant gyd-fwynhau breintiau braf,
Law
|