ofid, a dolefain,
O'i chodiad irad yn y Dwyrain,

'Fu'r un baich i fawrion a bychain;
Baban a mam (un ddamwain) lle cafodd,
Dieneidiodd o dan ei hadain.

Ond Duw'r hedd o'i ryfedd rad,
Yn 'diwedd, roi wrandawiad
I'w blant,--pan godent eu bloedd,
Dan ofid hyd y nefoedd:
O Scio wylo, alaeth,
I'w glustiau'n ddiau a ddaeth;
A rhoes, Ior y Groes, ar gri,
Dyst eirian o'i dosturi;
D'ai'n gymorth, da borth di-baid,
Nes i ryw'r Nazareaid,
Rai marwawl, er eu muriau,
Ac erfyn eu gelyn gau.

Angylion, genadon gwynion gannoedd,
Gyrrai i'w llywiaw, y gorau lluoedd,
Rhwygent y muriau, rhoi gwynt y moroedd
I'r ddi-ofn daran, hwyl ar ddyfnderoedd,
Llu'r Proffwyd dan arswyd oedd--pan welent,
Hwy draw a gilient i eu dirgeloedd.

Yn awr (a Duw'n ei wiriaw)
Golygwn ddwthwn a ddaw,--
Pan deflir, lluchir i'r llawr
Ddu arfawg anghrist ddirfawr;
A phan gair, yn hoff ei gwedd,
Gaer enwawg i'r gwirionedd:
Drwy reol gwydrau'r awen,
Draw'r llwydd a welaf drwy'r llen;--
Llwydd oesoedd lluoedd Iesu,
Pan gant y feddiant a fu
O ddiwall wlad addewid,
Heb gaethder, llymder, na llid.

Gyrr y Dwyrain, ac oer ia diroedd
Y dwfn eira, eu di-ofn yrroedd;
Gyrr y Deau hithau ei hieithoedd,
A Gorllewin ei gorau lluoedd;
Un fwriad a niferoedd--y fawr-blaid
O Groesadiaid, ac eres ydoedd.

Bydd ar dyrau Salem furiau,
Y banerau yn ben arwydd,
I'r tylwythau, ar eu teithiau
I le'u tadau, olud dedwydd;
Ar Fosciaid y blaid heb lwydd,--dyrchefir
Ac eres welir y Groes hylwydd.

A thi, Roeg, a'th ddaear wych,
A'th awyr brydferth hoew-wych,
A welir eto eilwaith,
Fal gynt, er rhyfelawg waith,
Yn llwyddo'n fronlle addysg,
A lle llawn pob dawn a dysg;
Byddi, heb nam, yn fam faeth
I rinwedd--i wroniaeth--
I ddidwyll gelfyddydau,
Pob llwydd, a wna pawb wellhau;
I bob mad gariad gwladawl,
A fu gynt dy fwya' gwawl.

Ac iawn adferir, gwnn, dy furiau,
Dy awen, llwynydd, dy winllanau,
Dy brif-ysgolion, dirion dyrau,
Lleoedd doethion ddynion o ddoniau;
Sparta hen, Athen hithau--a gant lwydd,
A fydd ddedwydd o gelfyddydau.

Darlunir hyd ar lenni,
A mynnir, gwn, o'th meini
Gelfyddyd byd heb oedi;
Y dynion a adweini,
Yn rhediad eu mawrhydi,
Yn eil-oes, gwnn, a weli;
Eu cerf-ddelwau, lluniau llawn,
Fodd uniawn, a feddieni.

Llwydd, llwydd, a dawn rwydd, dan ryddid--eto
Iti a chalondid:
Yn y byd hwn, na boed tid
Dan nefoedd yn dynn ofid.

Ond aed (ac O! nad oeded)--lywodraeth
Ddi-ledryw gwlad Alffred,
A'i moliant i ym