Am ryddid ardderchog;
A'r un Crist fu ar bren crog,
Ni ymedy a Madog."
E daw ar hyn,--d'ai ar ol
Ryw ddistawrwydd ystyriol.
Ac Iorwerth, ar y geiriau,
Fel llew dig ffyrnig mewn ffau;
Malais y Sais, echrys wg,
A welid yn ei olwg.
_Tyb Euraid Ap Ifor_.
O ryw fuddiol arfeddyd,--rhoi'n rhagor
Euraid Ap Ifor ei dyb hefyd,--
"Hyf agwrdd bendefigion,
Rhy brysur yw'r antur hon;
Ar furiau tref, ai rhaid trin
Anhoff astalch a ffestin?
Mae llid yn fy mron hynaws,
At Saeson, a'u troion traws;
Ond serch, a glywserch i'm gwlad,
O'm calon a rwyddlon red;
Na ato fyth, etwa fod
Neint hon yn gochion i gyd,--
Arafwn,--o'r tro rhyfedd
Hwyrach cawn, y mwynhawn, hedd;
E ddaw ergyd ddiwyrgam,
Lawn cur, i ddial ein cam;
Ac hefyd dylid cofio,--
Er prudded, trymed y tro,--
Er angeu'r gair fu rhyngom,
'R amodau, rhwymau fu rho'm:
Pan roddo Gymro y gair,
Hwnnw erys yn wir-air;
Ei air fydd, beunydd heb ball,
Yn wir, fel llw un arall:
Ein hynys hon i estron aeth,
A chyfan o'n gwiw uchafiaeth;
Ond ni throes awch loes, na chledd,
Erioed mo ein hanrhydedd;
A'n hurddas a wnawn arddel,
Y dydd hwn, a doed a ddel:
Ein hiawn bwys yn hyn, O bid,
Ar Dduw a'i wir addewid.
Duw a'n cyfyd ni, cofiwn,
Y diwedd, o'r hadledd hwn;
Heddyw, oedwn ddywedyd
Ein barn, yn gadarn i gyd;
Profwn beth dd'wed ein prif-fardd,--
Gwir iawn bwyll yw geiriau'n bardd;--
Pa lwyddiant, yn nhyb Bleddyn,
A ddigwydd o herwydd hyn?"
Amneidient mewn munudyn
Ar yr ethol ddoniol ddyn,--
Yna, a phwys ar ben ei ffon,
Y gwelid y gwr gwiwlon:
Ei farf fel glan arian oedd,--mewn urddas,
Cyrhaeddai hon wasg ei wyrddion wisgoedd;
Yn null beirdd, enillai barch,--ar bob peth
E ddygai rywbeth hawddgar a hybarch.
_Proffwydoliaeth Bleddyn_.
D'wedai, agorai'r gwir-air,--
"Clyw frenin gerwin, y gair!
'R hyn ddaw, trwy fy llaw i'r llys,
Duw y dynged a'i dengys;
Am ennyn aer mwy na neb,
Troi a chynnal trychineb,
Gwneyd ochain yn seilfain sedd,--
Rhoi dy wersyll ar d'orsedd!
Am ddifrodi, llosgi, lladd,
Brad amlwg, a brwd ymladd;
A rhoi bro, mewn taro tynn,
I wylo am Lywelyn:--
(Iachawdwr a braich ydoedd,
Ac anadl ein cenedl oedd;)
Fel y rhoist gur, mesur maith,
Y telir i ti eilwaith.
O! trochaist lawryf mewn trwch-waed,
Dy arlwy wrth Gonwy oedd gwaed.
Hwn geraist yn lle gwirawd,--
Bleiddiaid sy'n ffoi rhag cnoi cnawd.
Y mae maith och mam a thad,
Gwaedd a chur gweddw a chariad,--
A main lle mae ymenydd
Llawer dewr, a gollai'r dydd,--
Temlau
|