eeuntis naturae desererentur auxilio? Considera
uero quanta sceleratos homines habeat impotentia. Neque enim leuia aut
ludicra praemia petunt, quae consequi atque obtinere non possunt, sed circa
ipsam rerum summam uerticemque deficiunt nec in eo miseris contingit
effectus quod solum dies noctesque moliuntur; in qua re bonorum uires
eminent. Sicut enim eum qui pedibus incedens ad eum locum usque peruenire
potuisset, quo nihil ulterius peruium iaceret incessui, ambulandi
potentissimum esse censeres, ita eum qui expetendorum finem quo nihil ultra
est apprehendit, potentissimum necesse est iudices. Ex quo fit quod huic
obiacet, ut idem scelesti, idem uiribus omnibus uideantur esse deserti. Cur
enim relicta uirtute uitia sectantur? Inscitiane bonorum? Sed quid
eneruatius ignorantiae caecitate? An sectanda nouerunt? Sed transuersos eos
libido praecipitat. Sic quoque intemperantia fragiles qui obluctari uitio
nequeunt. An scientes uolentesque bonum deserunt, ad uitia deflectunt? Sed
hoc modo non solum potentes esse sed omnino esse desinunt. Nam qui communem
omnium quae sunt finem relinquunt, pariter quoque esse desistunt. Quod
quidem cuipiam mirum forte uideatur, ut malos, qui plures hominum sunt,
eosdem non esse dicamus; sed ita sese res habet. Nam qui mali sunt eos
malos esse non abnuo; sed eosdem esse pure atque simpliciter nego.

Nam uti cadauer hominem mortuum dixeris, simpliciter uero hominem appellare
non possis, ita uitiosos malos quidem esse concesserim, sed esse absolute
nequeam confiteri. Est enim quod ordinem retinet seruatque naturam; quod
uero ab hac deficit, esse etiam quod in sua natura situm est derelinquit.
'Sed possunt,' inquies, 'mali.' Ne ego quidem negauerim, sed haec eorum
potentia non a uiribus sed ab imbecillitate descendit. Possunt enim mala
quae minime ualerent, si in bonorum efficientia manere potuissent. Quae
possibilitas eos euidentius nihil posse demonstrat. Nam si, uti paulo ante
collegimus, malum nihil est, cum mala tantummodo possint, nihil posse
improbos liquet." "Perspicuum est." "Atque ut intellegas quaenam sit huius
potentiae uis, summo bono nihil potentius esse paulo ante definiuimus."
"Ita est," inquam. "Sed idem," inquit, "facere malum nequit." "Minime."
"Est igitur," inquit, "aliquis qui omnia posse homines putet?" "Nisi quis
insaniat, nemo." "Atqui idem possunt mala." "Vtinam quidem," inquam, "non
possent." "Cum igitur bonorum tantummodo potens possit omnia, non uero
queant omnia potent