e mouet atque disponit refertur, fatum a ueteribus
appellatum est. Quae diuersa esse facile liquebit, si quis utriusque uim
mente conspexerit. Nam prouidentia est ipsa illa diuina ratio in summo
omnium principe constituta quae cuncta disponit; fatum uero inhaerens rebus
mobilibus dispositio per quam prouidentia suis quaeque nectit ordinibus.
Prouidentia namque cuncta pariter quamuis diuersa quamuis infinita
complectitur; fatum uero singula digerit in motum locis formis ac
temporibus distributa, ut haec temporalis ordinis explicatio in diuinae
mentis adunata prospectum prouidentia sit, eadem uero adunatio digesta
atque explicata temporibus fatum uocetur. Quae licet diuersa sint, alterum
tamen pendet ex altero. Ordo namque fatalis ex prouidentiae simplicitate
procedit. Sicut enim artifex faciendae rei formam mente praecipiens mouet
operis effectum, et quod simpliciter praesentarieque prospexerat, per
temporales ordines ducit, ita deus prouidentia quidem singulariter
stabiliterque facienda disponit, fato uero haec ipsa quae disposuit
multipliciter ac temporaliter administrat. Siue igitur famulantibus
quibusdam prouidentiae diuinis spiritibus fatum exercetur seu anima seu
tota inseruiente natura seu caelestibus siderum motibus seu angelica
uirtute seu daemonum uaria sollertia seu aliquibus horum seu omnibus
fatalis series texitur, illud certe manifestum est immobilem simplicemque
gerendarum formam rerum esse prouidentiam, fatum uero eorum quae diuina
simplicitas gerenda disposuit mobilem nexum atque ordinem temporalem. Quo
fit ut omnia quae fato subsunt prouidentiae quoque subiecta sint cui ipsum
etiam subiacet fatum, quaedam uero quae sub prouidentia locata sunt fati
seriem superent. Ea uero sunt quae primae propinqua diuinitati stabiliter
fixa fatalis ordinem mobilitatis excedunt. Nam ut orbium circa eundem
cardinem sese uertentium qui est intimus ad simplicitatem medietatis
accedit ceterorumque extra locatorum ueluti cardo quidam circa quem
uersentur exsistit, extimus uero maiore ambitu rotatus quanto a puncti
media indiuiduitate discedit tanto amplioribus spatiis explicatur, si quid
uero illi se medio conectat et societ, in simplicitatem cogitur diffundique
ac diffluere cessat, simili ratione quod longius a prima mente discedit
maioribus fati nexibus implicatur ac tanto aliquid fato liberum est quanto
illum rerum cardinem uicinius petit. Quod si supernae mentis haeserit
firmitati, motu carens fati quoque supergreditur nece