quidam credunt hunc quaestionis nodum posse dissoluere.
Aiunt enim non ideo quid esse euenturum, quoniam id prouidentia futurum
esse prospexerit, sed e contrario potius, quoniam quid futurum est, id
diuinam prouidentiam latere non posse eoque modo necessarium hoc in
contrariam relabi partem, neque enim necesse esse contingere quae
prouidentur, sed necesse esse quae futura sunt prouideri--quasi uero quae
cuius rei causa sit praescientiane futurorum necessitatis an futurorum
necessitas prouidentiae laboretur, ac non illud demonstrare nitamur, quoquo
modo sese habeat ordo causarum, necessarium esse euentum praescitarum
rerum, etiam si praescientia futuris rebus eueniendi necessitatem non
uideatur inferre. Etenim si quispiam sedeat, opinionem quae eum sedere
coniectat ueram esse necesse est; atque e conuerso rursus, si de quopiam
uera sit opinio quoniam sedet, eum sedere necesse est. In utroque igitur
necessitas inest, in hoc quidem sedendi, at uero in altero ueritatis. Sed
non idcirco quisque sedet quoniam uera est opinio, sed haec potius uera est
quoniam quempiam sedere praecessit. Ita cum causa ueritatis ex altera parte
procedat, inest tamen communis in utraque necessitas.
Similia de prouidentia futurisque rebus ratiocinari patet. Nam etiam si
idcirco quoniam futura sunt, prouidentur, non uero ideo quoniam prouidentur
eueniunt, nihilo minus tamen ab deo uel uentura prouideri uel prouisa
necesse est euenire,[171] quod ad perimendam arbitrii libertatem solum
satis est. Iam uero quam praeposterum est ut aeternae praescientiae
temporalium rerum euentus causa esse dicatur! Quid est autem aliud
arbitrari ideo deum futura quoniam sunt euentura prouidere, quam putare
quae olim acciderunt causam summae illius esse prouidentiae? Ad haec sicuti
cum quid esse scio, id ipsum esse necesse est, ita cum quid futurum noui,
id ipsum futurum esse necesse est. Sic fit igitur ut euentus praescitae rei
nequeat euitari. Postremo si quid aliquis aliorsum atque sese res habet
existimet, id non modo scientia non est, sed est opinio fallax ab scientiae
ueritate longe diuersa. Quare si quid ita futurum est ut eius certus ac
necessarius non sit euentus, id euenturum esse praesciri qui poterit? Sicut
enim scientia ipsa impermixta est falsitati, ita id quod ab ea concipitur
esse aliter atque concipitur nequit. Ea namque causa est cur mendacio
scientia careat, quod se ita rem quamque habere necesse est uti eam sese
habere scientia comprehendit. Quid ig
|