an Spanje op, vertegenwoordigd door den gouverneur-generaal, die zijne
residentie te Manilla had. De _datos_, meer of minder onafhankelijke
hoofden en landheeren, werden _capitanes, gobernadorcillos_ of
_tenientes_, en werden gehandhaafd in hun rang als hoofden der dorpen
en vlekken, die naar gelang van hunne beteekenis den naam ontvingen
van _pueblos_ of _visitas_, of wel den ouden naam van _barangay_
behielden. Een zeker aantal dorpen of gehuchten vormden te zamen
een pueblo: eene administratieve indeeling, overeenkomende met ons
kanton, onze gemeente en onze parochie, want eene zelfde parochie
omvat dikwijls verschillende dorpen. Aan het hoofd der parochie staat
de pastoor (_padre cura_), wien de zorg voor de godsdienstige belangen
zijner parochianen is opgedragen, en die metterdaad eene zeer groote
macht uitoefent. De gobernadorcillos, bijgestaan door de tenientes
en door de notabelen of _cabezas_, nemen ongeveer dezelfde functien
waar als bij ons de maires, de vrederechters en de ontvangers; zij
zijn verantwoordelijk voor de inning der belasting, die bij wijze
van hoofdgeld geheven wordt en den naam draagt van _tributo_.

Ziedaar in hoofdtrekken het stelsel van bestuur, dat reeds in de
eerste tijden na de verovering op de Philippijnen werd ingevoerd
en dat tot op den huidigen dag is gehandhaafd, tot groot voordeel
zoowel van de bevolking als van de spaansche regeering, wier gezag
nooit ernstig werd bedreigd. De massa der bevolking was al spoedig
gewonnen voor een gouvernement, dat de slavernij afschafte en in
de plaats van de willekeurige afpersingen en knevelarijen der datos
eene vaste belasting hief en bepaalde heerendiensten voorschreef. En
de hoofden zelven, van hun door niets beperkt gezag beroofd en door
hunne hoorigen in den steek gelaten, mochten zich nog gelukkig rekenen,
althans een deel van hunne macht en de aan hun rang verschuldigde eer
te behouden, hoewel hunne nieuwe functien niet erfelijk waren, maar
zij telkens door het gouvernement werden benoemd. Uit den aard der
zaak echter bleven deze betrekkingen gedurende zeer langen tijd, in
zekeren zin, een familiegoed van de geslachten der vroegere hoofden;
men vindt nog tegenwoordig te Manilla afstammelingen van de oude
souvereinen des lands; deze familien genieten de algemeene achting
en worden ook door de regeering, die weet niets van haar te vreezen
te hebben, met onderscheiding behandeld.

De lezer zal te beter dit stelsel van koloniaal bestuur kunn