tbazuint in de heele wereld,... de leer, dat de
lagere klasse, de massa, de groote hoop, de kern des volks is,... dat
die het volk zelf is ... dat de gemeene man, deze onwetenden en
onontwikkelden in de samenleving, hetzelfde recht bezitten om te
veroordeelen of goed te keuren, te regeeren en te heerschen, als de
enkele geestelijk voorname persoonlijkheden.

BILLING. Dat heb ik nu toch, goddome....

HOVSTAD (_tegelijkertijd, roept_). Burgers, let op!

VERBITTERDE STEMMEN. Zoo? Zijn wij het volk niet? Zijn het alleen de
voorname lui die regeeren moeten!

EEN WERKMAN. Weg met dien man die daar staat te kletsen!

ANDEREN. Gooit hem er uit!

EEN BURGER (_schreeuwt_). Blaas op je hoorn, Evensen!

(_Geweldige trompettonen klinken; fluiten en een razend rumoer in de
zaal_).

DR. STOCKMANN (_als het leven een beetje bedaard is_). Maar weest toch
verstandig, menschen! Wil je dan niet een enkelen keer de stem der
waarheid hooren? Ik verlang immers volstrekt niet dat je het allemaal
terstond met mij eens zult zijn. Maar ik had toch zeker verwacht dat
mijnheer Hovstad mij gelijk geven zou, als hij even had nagedacht. Want
mijnheer Hovstad maakt er immers aanspraak op vrijdenker te zijn....

VERWONDERDE TWIJFELENDE VRAGEN: Vrijdenker, zegt hij? Wat? Is Hovstad
vrijdenker?

HOVSTAD (_roept_). Bewijs dat, dokter Stockmann! Wanneer heb ik dat ooit
laten drukken?

DR. STOCKMANN (_bedenkt zich even_). Daar heeft u waarachtig gelijk in!
Dien moed heeft u nog nooit gehad. Nou, ik wil u niet het vuur aan de
schenen leggen, mijnheer Hovstad. Laat ik die vrijdenker dan maar zijn.
En nu zal ik je allemaal uit de natuurkunde bewijzen dat de "Volksbode"
je schromelijk bij den neus heeft, als zij je vertelt, dat de
volksklasse, de massa en de menigte de ware kern van het volk is. Dat is
eenvoudig een courantenleugen, weet je! De volksklasse is niets anders
dan de ruwe stof waaruit het volk menschen maken moet.

(_Gebrom, gelach en onrust in de zaal_).

DR. STOCKMANN. Gaat het dan niet zoo met alle andere levende dingen in
de wereld? Wat een verschil is er niet tusschen gecultiveerde rasdieren
en gewone dieren? Kijk maar eens naar een gewone boerenkip. Wat voor
waarde heeft het vleesch van zoo'n verarmd gedierte? Niet veel,
waarachtig! En wat voor eieren legt zoo'n dier? Een maar half
fatsoenlijke kraai of raaf kan ongeveer even goede eieren leggen. Maar
neem eens een echt Spaansch of Japansch rashoen, of een voorname fazant
of ka